Ωραία, και να σας κάνω μία απλή ερώτηση.

Τι κάνουμε τώρα;

Η ΑΔΑΕ έφερε με δική της ευθύνη, παίρνοντάς το πάνω της, τις αποδείξεις για τις παρακολουθήσεις. Πήγε ο Τσίπρας με μία λίστα από τηλέφωνα, και τα παρέδωσε ως αίτημα στην ΑΔΑΕ, η οποία πήγε στους παρόχους, ζήτησε να μάθει αν έξι συγκεκριμένα τηλέφωνα είχαν μπει σε καθεστώς παρακολούθησης από την ΕΥΠ, πήρε την απάντηση πως, ναι, και τα έξι είχαν μπει, από διαστήματα αν θυμάμαι καλά από οκτώ μήνες έως δύο χρόνια, πήγε να τα ενημερώσει στην Βουλή, της είπαν «δεν νομίζω», και αποφάσισε να τα δώσει στους πολιτικούς αρχηγούς.

Θες είχε το δικαίωμα, θες δεν είχε; Αδιάφορο, δεν εξετάζουμε αυτό τώρα.

Τα έδωσε λοιπόν, τα πήρε ο Τσίπρας που τα είχε ζητήσει, και είπε «ορίστε, τα τηλέφωνα τα παρακολουθούσατε, πείτε μας γιατί. Πείτε μας, απλώς, γιατί. ΠΕΙΤΕ-ΜΑΣ-ΓΙΑΤΙ.»

Επί κοντά δύο μέρες οι κυβερνητικοί βουλευτές μίλησαν για την μικρή Μαρία του Έβρου, τις σακούλες, τα SMS, τον Καλογρίτσα, τις παρακολουθήσεις του ΚΚΕ, την αλλαγή του νόμου για τις παρακολουθήσεις του Σύριζα.

Δεν θα μπορούσαν βέβαια να πουν γιατί, το καταλαβαίνω, βουλευτές είναι, πως θα μπορούσαν αυτοί να ξέρουν το γιατί. Θα μπορούσαν βέβαια να ασκήσουν έλεγχο, κριτική, να ρωτήσουν τον αρχηγό τους – αλλά, τέλος πάντων, δεν έχουμε τέτοια δημοκρατία, δεν ξέρουν το γιατί, δεν ρωτάνε το γιατί, δεν τους νοιάζει το γιατί.

Μίλησε όμως και ο αρχηγός του κόμματός τους. Ο πρωθυπουργός μας. Ο πρωθυπουργός όλων μας, θυμίζω. Αυτός που πήρε την ευθύνη με τον πρώτο νόμο που έφτιαξε, που έφτιαξε έναν δεύτερο (αναδρομικό) νόμο για να βάλει τον άνθρωπο που εκείνος ήθελε, που ανέθεσε σε άνθρωπο του οικογενειακού (αν είναι δυνατόν πια!) κύκλου του για να μην υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι έχει τον πλήρη έλεγχο.

Και το μόνο που δεν είπε είναι γιατί. Μίλησε για την νεκρή Μαρία του Έβρου, μίλησε για τον Καλογρίτσα, για τις σακούλες, για τα SMS, για τον νόμο που άλλαξε ο Σύριζα, για το Μάτι, για τον Μάξιμο Σαράφη, αναρωτήθηκε σε ποιον άραγε ανήκουν αυτά τα τηλέφωνα και πού το ξέρει ο Τσίπρας ότι είναι αυτών που ονομάτισε, αναρωτήθηκε πως γίνεται να τα ξέρουν οι δημοσιογράφοι νωρίτερα, γιατί δεν τα ξέρει αυτός…

…όλα, εκτός από το να απαντήσει ουσιαστικά στο μοναδικό μεγάλο ερώτημα:

Γιατί.

Ωραία, και τώρα να σας κάνω μία απλή ερώτηση.

Και τώρα τι κάνουμε;
~

Το βλέπω από την δική μου αποκλειστικά πλευρά, δεν πάω να πείσω εσάς, ο άνθρωπος αδιαφορεί για όλα, δικαιοσύνη, δημοκρατία, πολιτική αξιοπρέπεια. Τον πιάνουν να έχει απόλυτη ευθύνη για απόλυτα επιβεβαιωμένες παρακολουθήσεις που είναι απολύτως παράνομες, και λέει άλλα ντ’ άλλων. Τρελίτσα. Κουκουρούκου. Τσίου-τσίου.

Και τώρα τι κάνουμε;

Ο πρωθυπουργός της χώρας μας, μας λέει ψέματα. Μιλάει ασυνάρτητα. Προσπαθεί να μας τρελάνει. Θέλω να πω, είναι τρομαχτικό αν το καλοσκεφτείς – δεν μπορούμε να τον σταματήσουμε. Δεν μπορούμε να απαιτήσουμε τίποτα. Δεν υπάρχει δικλείδα ασφαλείας. Δεν υπάρχει έλεγχος.

Μπορούσε να ανέβει στο βήμα, να πει «αβαβάου μαμαμάου» επί τρεις ώρες και σαράντα τέσσερα λεπτά, να κατέβει – και να συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός.

(Και, αν νομίζετε ότι είχε μεγαλύτερη ποιότητα ο λόγος του από το «αβαβάου-μαμαμάου» γελιέστε οικτρά – την ίδια ζημιά στον δείκτη ευφυίας των ακροατών του έκανε.)

Οπότε, τώρα τι κάνουμε;

Γιατί, πέντε λεπτά μετά, είναι ακόμα πρωθυπουργός μας. Αλήθεια λέω, -δεν με πιστεύετε, το καταλαβαίνω- κοιτάξτε το. Είναι ακόμα πρωθυπουργός. Θα μπορούσε να πει «γιατί έτσι γουστάρω» και να μην υπάρχει καμία απολύτως διαφορά.

Το διανοήστε; Σταματήστε να διαβάζετε για ένα λεπτό, και σκεφτείτε τι ζήσαμε μόλις.

Και τώρα;

Επειδή όλοι μας μάθαμε να σκεφτόμαστε με προδιαγεγραμμένους κοινωνικούς αυτοματισμούς, ας κάνουμε ένα πείραμα:

Ο Αλέξης Τσίπρας, πρωθυπουργός της Ελλάδας, ανακαλύπτεται ότι παρακολουθούσε μερικούς δημοσιογράφους, κάτι στρατηγούς, πεντ’ έξι βουλευτές του, και τους αντιπάλους του πολιτικούς.

Για να μην το μάθει κανείς, έφερε δύο φωτογραφικούς νόμους.

Όταν η Ανεξάρτητη Αρχή που πολέμησε πολυ σκληρά και κατασυκοφάντησε έφερε, παρά τα όσα εμπόδια, όλα τα αποδεικτικά στοιχεία, και αναγκάστηκε να απαντήσει, ανέβηκε στο βήμα της βουλής και είπε «εσείς τι έχετε να πείτε για την Siemens;» και μετά κατέβηκε.

Και μετά παρέμεινε πρωθυπουργός μας. Και θα παραμείνει για όσο θέλει ακόμα, θα κατέβει όποτε θέλει αυτός, και εκείνος θα καθορίσει το πλαίσιο των εκλογών όταν έρθει η ώρα.

Χωρίς να δώσει ούτε μία απάντηση, ούτε μία εξασφάλιση ότι σταμάτησε βρε αδελφέ, ούτε μία ακτίδα ελπίδας ότι κατάλαβε ότι έκανε κάτι λάθος.

Πρωθυπουργός ανέβηκε, πρωθυπουργός κατέβηκε.

Τρομάξατε λίγο παραπάνω τώρα, ε;

Το ξέρω. Έτσι μας μάθανε. Αυτά είναι.
~

Και για πείτε λοιπόν ρε σεις αδέλφια. Όποιος και να είναι πρωθυπουργός, τον έπιασαν με την γίδα στην πλάτη, και μας ζητά να του πληρώσουμε και τα κάρβουνα για την φάει.

Ζούμε ανήκουστες καταστάσεις.

Ειλικρινά, δεν ξέρω τι πλαίσιο αντίστασης έχουμε πια. Στον δρόμο, δεν κατεβαίνουμε. Τα ποσταρίσματά μας, τα πολεμάνε οι «για πες για τις σακούλες πρώτα». Οι δημοσιογράφοι μας ταΐζουν κουτόχορτο. Οι πολιτικοί, μας λένε «και ο Ερντογάν τα ίδια κάνει» ατιμώρητα. Οι εισαγγελείς -όσοι δεν έχουν πάρει το μήνυμα να μείνουν απλώς σιωπηλοί- εκβιάζουν δημοσιογράφους και αρχές. Ο άλλος απαντά «κικιρίκου» και τον χαβά του μετά, λέει «τι γαμάτος πρωθυπουργός είμαι», και φεύγει.

Ωραία, παίξαμε την μπλόφα μας. Το παίξαμε στο φιλότιμο, στην δημοκρατία, στην δικαιοσύνη, το παίξαμε στην αξιοπρέπεια – δεν έπιασε. Τζίφος.

Τώρα;

Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο διαβάζεται καλύτερα αν μετά διαβάσετε κι αυτό: «Οι βάτραχοι» μετά.

Ένα από τα πιο δύσκολα που είχα να αντιμετωπίσω παρακολουθώντας την υπόθεση των υποκλοπών της κυβέρνησης Μητσοτάκη, (και αναφέρομαι στην ΕΥΠ, που ξέρουμε σίγουρα, και όχι στο Predator που υποψιαζόμαστε απλώς) ήταν ένα σημερινό retweet από τον Θανάση Κουκάκη.

Ο δημοσιογράφος έχει (και έχω εκτιμήσει την επιμονή του όσο τίποτα άλλο) αποτελέσει μία σταθερή πηγή επικοινωνίας για κάθε άρθρο που γράφεται για τις παρακολουθήσεις. Δεν είναι τυχαίο – είναι από τους πρώτους ανθρώπους (προηγήθηκαν λίγο καιρό πριν ο Σταύρος Μαλιχούδης και ακόμα πιο πριν οι καταγγελίες για μηχανήματα παρακολούθησης που είχε αναφέρει το omniatv) που, όχι μόνο κατήγγειλε απλώς, αλλά είχε και αδιάψευστα στοιχεία για τις παρακολουθήσεις στο πρόσωπό του.

Η επιμονή του αυτή, τον οδήγησε να αναδείξει το άρθρο του Γ. Παπαχρήστου, στην εφημερίδα Τα Νέα, την Δευτέρα 23 Ιανουαρίου.

«Τζερτζελές να γίνεται»… Ο ⁦@papachristosgio⁩ στα ⁦@ta_nea⁩ για τις υποκλοπές και την ενημέρωση της Βουλής από την ΑΔΑΕ. pic.twitter.com/lyvC6WImJQ

— Thanasis Koukakis (@nasoskook) January 23, 2023

Εκει, ένα κεφάλαιο αναφέρεται στις υποκλοπές – και, ακόμα κι αυτό, έχει μία, στα μάτια μου έτσι φαίνεται τουλάχιστον, σοκαριστική αποδοχή των υποκλοπών:

“Δεν καταλαβαίνω” γράφει ο αρθρογράφος “τι είχε να φοβηθεί η κυβέρνηση αν ας πούμε γινόταν δεκτό (σσ: το αίτημα της ΑΔΑΕ για ενημέρωση). Τι θα αφορούσε; Την έρευνα της ΑΔΑΕ στους τρεις παρόχους κινητής τηλεφωνίας. Θα ενημέρωνε λοιπόν η ΑΔΑΕ ότι γίνονταν παρακολουθήσεις. Αλλά αυτές αφορούν «νόμιμες επισυνδέσεις», με την έννοια ότι έφτασαν στις εταιρίες με χαρτιά της ΕΥΠ. Μα αυτό το ξέρουμε ήδη. Είναι γενική πεποίθηση ότι έγιναν παρακολουθήσεις, και προφανώς θα γίνονται και στο μέλλον. Περίπτωση να ξέρουμε ποιους αφορούν, υπάρχει; Όχι, δεν υπάρχει. Ισχύει ο γνωστός νόμος που ψηφίστηκε, και ο οποίος απαιτεί την παρέλευση 3ετίας για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων. Μόνο.”

Γράφει και άλλα ο αρθρογράφος, μεταξύ των οποίων γελοιοποιεί την επιμονή του Ράμμου να καταθέσει στην επιτροπή (“[…] Προηγούμενο να επιζητεί φορέας ή πρόσωπο να ενημερώσει την Βουλή, δεν υπάρχει. Αν συνέβαινε αυτό, θα μπορούσα κι εγώ, ας πούμε, να αιτηθώ ακόραση από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας […]”) – το οποίο δεν είναι το προκείμενο εδώ, αλλά ξεκάθαρα δηλώνει το γενικότερο στίγμα του άρθρου – που τιτλοφορείται πολύ ταιριαστά “Τζερτζελές να γίνεται”

Έψαχνα να βρω γιατί θύμωσα τόσο πολύ, και παρότι μου πήρε λίγο παραπάνω από ότι έπρεπε, νομίζω ότι έχω μία καλή εξήγηση.

~

Όσο με αφορά, έχω μία σταθερή θέση για τις υποκλοπές. Είτε το θύμα είναι ο Φλώρος, είτε είναι ο Κουκάκης ή ο Μαλιχούδης είτε είναι ο Σπίρτζης, ο Τέλλογλου, ο Ανδρουλάκης ή ο Χατζηδάκης – υπάρχει σίγουρα μία και μοναδική ιδιότητα που μοιράζονται όλοι αυτοί: Είναι πρωτίστως θύματα.

Είναι θύματα βιασμού της προσωπικής τους ζωής.

Άλλοι εξ αυτών, σε ελαφρύτερο επίπεδο όπως πχ οι παρακολουθήσεις τηλεφωνημάτων από την ΕΥΠ, άλλοι σε βαρύτερο, όπως οι παρακολουθήσεις από πράκτορες της ΕΥΠ, και άλλοι σε βαρύτατο επίπεδο, όπως οι παρακολουθήσεις μέσω Predator, που είναι μία πλήρης εξαθλίωση κάθε ιδιωτικής στιγμής σε κάθε πιθανή έκφανσή της.

Δεν είναι όλοι το ίδιο – το καταλαβαίνω. Ακόμα και αν άλλοι όμως παλεύουν για να βρουν δικαίωση τα θύματα και οι επόμενοι στόχοι, όπως πχ ο Κουκάκης και ο Τέλλογλου, και άλλοι παλεύουν για να μην ακουστεί ποτέ τίποτα, όπως ο Φλώρος και ο Χατζηδάκης, είναι όλοι κατ’ αρχάς θύματα μίας αποτρόπαιας πράξης – και, θεωρώ προσωπικά, ότι αυτό το στοιχείο πρέπει να θυμόμαστε πάντα.

Είναι θύματα, και πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε σαν θύματα, πρέπει να τα σεβόμαστε σαν θύματα, και πρέπει να τους συμπαρασταθούμε σαν θύματα. Ναι, σε όλους, ακόμα και στον Χατζηδάκη. Ναι, σε όλους, ακόμα και στον Φλώρο.

~

Όταν λοιπόν είδα ένα θύμα να αναρτά για την ενημέρωση των αναγνωστών του ένα άρθρο συναδέλφου του δημοσιογράφου το οποίο κινείται σε κλίμα “ε, και τι έγινε” – αυτό με πόνεσε προσωπικά πολύ.

Είναι πολύ οδυνηρό.

Όχι γιατί είναι η άποψη του Παπαχρήστου αυτή (να μην τον αδικήσω, η εικόνα που έχω είναι ότι στο παρελθόν έχει αναφερθεί και επικριτικά για το όλο θέμα των υποκλοπών, και όχι μόνο μία φορά) όσο γιατί καθρεφτίζει πιθανόν την βασική γενική γνώμη για ζήτημα των υποκλοπών:

«Έλα μωρέ, και τι έγινε, όλοι παρακολουθούν».

Καθρεφτίζει, ή εκπαιδεύει; Θα ήμουν πιο ελαστικός, αν δεν συνοδευόταν αυτή η στάση με απίστευτες ανακρίβειες, όπως για παράδειγμα το ότι το να καταθέσει ο πρόεδρος μιας Ανεξάρτητης Αρχής σε μία επιτροπή που άπτεται ακριβώς αυτού του αντικειμένου, σε γεγονότα που (θα έπρεπε να είχαν) τον βαθμό του κατεπείγοντος (τουλάχιστον), είναι ακριβώς το ίδιο με το να… πάει ο ίδιος καταθέσει ο δημοσιογράφος την όποια άποψή του. Όπως το “δεν μπορεί να καταθέσει ονόματα, γιατί ο νόμος τον εμποδίζει” δείχνοντας απόλυτη άγνοια και του νόμου, και της θεσμικής θέσης της επιτροπής, και του ρόλου της Αρχής. Ή, όπως το να βαφτίζει, έτσι, άκοπα, έστω και με εισαγωγικά νόμιμες τις “επισυνδέσεις” (θα μου επιτρέψετε να βάλω εγώ εκεί τα εισαγωγικά) επειδή ήρθαν από την ΕΥΠ, ή είχαν φαρδιά πλατιά υπογραφή του αρμόδιου εισαγγελέα. Μάλλον.

Αλλά ας πούμε χάριν της συζήτησης πως καθρεφτίζει και όχι εκπαιδεύει. Αν όμως καθρεφτίζει απλώς μόνο όντως, τότε το πρόβλημα είναι μεγάλο, μεγαλύτερο από ότι μπορούμε να φανταστούμε:

Διότι ζούμε έναν απίστευτο, αδιανόητο παραλογισμό, όπου, η κυβέρνηση που ήλεγχε την ΕΥΠ, πρώτα φέρνει νόμο για να μην μαθαίνουν τα θύματα ότι παρακολουθούνται – φιμώνοντας στην ουσία την ΑΔΑΕ, μετά κωλυσιεργεί στις δικαστικές έρευνές της με αποτέλεσμα τα γραφεία να αδειάζουν και τα στοιχεία να χάνονται, φροντίζει μάρτυρες κλειδιά να μην καταθέσουν στην επιτροπή, τρομοκρατεί θύματα, μάρτυρες και δημοσιογράφους είτε με δηλώσεις στελεχών της, είτε με ανώτατους εισαγγελικούς λειτουργούς, ξαναφέρνει νόμο που καλύπτει κάθε ενέργεια της ΕΥΠ για την οποία έχει την αποκλειστική ευθύνη, τρομοκρατεί και την ΑΔΑΕ πάλι με νέες δηλώσεις ανώτατου εισαγγελέα και αρνείται να ακούσει τα στοιχεία της αρμόδιας Αρχής στο κοινοβούλιο.

Ξαναδιαβάστε το, κάντε μου την χάρη: Δεν σας περιγράφω τι άκουγε και τι όχι η κυβέρνηση, θεωρίες συνωμοσίας, ποιοι είχαν επαφές με ποιους, δεν σας κάνω αναφορά στις καταγγελίες Κουκάκη ότι η πρώτη άρση του δικαιώματος των πληροφοριών έγινε επειδή ο ίδιος διεκδίκησε να μάθει γιατί παρακολουθείτω ή τις καταγγελίες Τέλλογλου ότι οι παρακολουθήσεις του άρχισαν όταν ο ίδιος αρχισε να αναζητά αυτήν την δυσώδη υπόθεση: Ότι σας περιγράφω είναι οι ενέργειες της κυβέρνησης και των στελεχών της για να “διερευνηθεί” η υπόθεση.

Η υπόθεση που έχει η ίδια την ευθύνη, έτσι;

Βγάζει νόμους, δύο, όπου και οι δύο είναι απολύτως καταστροφικοί για κάθε προσπάθεια για να αποκαλυφθεί η αλήθεια, καθυστερεί έρευνες, μπλοκάρει την ενημέρωση της Βουλής, και απειλεί μάρτυρες θύματα και δημοσιογράφους με κάθε τρόπο.

Ξανά: η ίδια κυβέρνηση που έχει την απόλυτη ευθύνη για τις παρακολουθήσεις τα κάνει όλα αυτά.

Κάθε – γαμημένη – μέρα.

Και εμείς την κοιτάμε σαν χάνοι, και οι τίτλοι των άρθρων, ή έστω η κοινή γνώμη, μας χλευάζουν πως όλες οι διαμαρτυρίες είναι για να γίνεται “τζέρτζελο”.

Και ένα θύμα αυτής της υπόθεσης, ένας αθώος άνθρωπος, που πασχίζει κάθε μέρα, στωικά, να κάνει την δουλειά του, το λειτούργημά του, να ενημερώσει όσο πιο ολοκληρωμένα μπορεί γι’ αυτόν τον εφιάλτη – είναι υποχρεωμένος σ’ αυτήν την προσπάθειά του να αναρτήσει και ένα άρθρο που λοιδωρεί ακριβώς αυτήν του την αγωνία.

Είναι πολύ οδυνηρό αυτό αδέλφια.

~

Είναι πολύ οδυνηρό να πρέπει να εξηγήσεις πάνω από μία φορά ότι όχι, η ΑΔΑΕ δεν έχασε το δικαίωμά της να ρωτά και τους παρόχους και την ΕΥΠ για τυχόν παρακολουθήσεις, όχι, η ΑΔΑΕ δεν έχασε την υποχρέωσή της να ενημερώνει τα αρμόδια θεσμικά όργανα, και κυρίως όχι, όχι διάολε, δεν έχει δικαίωμα η ΕΥΠ να παρακολουθεί όποιον θέλει επειδή έτσι γουστάρει μόνο και μόνο επειδή έχει μία υπογραφή εισαγγελέα – οι αποφάσεις αυτές είναι υπό κρίση, και θα έπρεπε να είναι υπό αυστηρό έλεγχο.

Όσο και οποιοσδήποτε, και ειδικά οι δράστες πασχίζουν να μας πείσουν πως έτσι είναι τα πράγματα, να μην ασχολούμαστε, και το θέμα έχει ουσιαστικά κλείσει.

Είναι πολύ οδυνηρό το θύμα να πασχίζει να μας τα εξηγεί όλα αυτά πάνω από μία φορά.

Είναι πολύ, πολύ οδυνηρό το θύμα να μας ενημερώνει για την αδιαφορία μας, την απάθειά μας, την αδυναμία μας να καταλάβουμε ότι πρέπει να σταθούμε δίπλα του, να ενώσουμε την φωνή μας μαζί του, να πολλαπλασιάσουμε το μήνυμά του και να φροντίσουμε να μην φοβάται κανένα από τα θύματα να μιλήσει και να αναζητήσει το δίκιο του.

Ότι δεν είναι “τζερτζελές”, όλο αυτό που συμβαίνει.

Ότι είναι τραγικό, ότι είναι επώδυνο, ότι είναι τρομερά επικίνδυνο, και ότι εντέλει πρέπει να σταματήσει – άμεσα.

Ας διαλέξει ο καθένας μας στρατόπεδο, τι να πω. Με ενδιαφέρον ή με αδιαφορία. Με την λοιδορία ή με τον θυμό. Με την ντροπή, ή με την πλάκα. Με την αλληλεγγύη, ή με το τζέρτζελο.

Και ας νιώσει μετά όπως πρέπει όταν το θύμα μας δείχνει πως σκεφτόμαστε.

Εγώ έχω επιλέξει να θυμώνω, πάντως. Να θυμώνω, να μιλάω, να διαμαρτύρομαι, και να εκθέτω τις σκέψεις μου στην κρίση σας.

Ισως μία μέρα, κάποιο από τα θύματα, να σας δείξει δικαιωμένο το δικό μου το άρθρο. Ίσως μία μέρα να είναι η θέση μου που να καθρεφτίζει την οπτική όλης της κοινωνίας.

Ίσως αυτός ο καθρέφτης, μία μέρα, να δείξει κάτι όμορφο και ελπιδοφόρο.

Φύλαγα, εδώ και καιρό, μία σκέψη για τον Κωστή Χατζηδάκη – όχι από τότε που έγινε η πρώτη νύξη ότι ο υπουργός ήταν υπό παρακολούθηση, αλλά από τότε που δήλωσε πως «Τι να σας πω, δεν τα βρίσκω καθόλου σοβαρά αυτά καθώς όποιος με παρακολουθούσε θα έπληττε θανασίμως…»

Είναι βέβαια πιθανό –ελάχιστα πιθανό αλλά τέλος πάντων- ο Κωστής Χατζηδάκης να μην πίστεψε τα πρώτα δημοσιεύματα. Είναι πιθανό, να μίλησε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και να πίστεψε τον πρωθυπουργό πως ουδέποτε ήταν υπό παρακολούθηση – ή κάτι τέτοιο. Εκείνη την εποχή, ήταν πιθανό. Όμως, κάποια στιγμή οι αποδείξεις έρχονται, και τότε βρίσκεσαι να πρέπει να πάρεις θέση.

Και κάπου εδώ μεγαλώνει η σκέψη μου.

Ο Κωστής Χατζηδάκης μας χάρισε την πιο ολοκληρωμένη επιστολή υποταγής: Σε δήλωσή του στο Documento όταν εμφανίστηκαν τα στοιχεία της παρακολούθησης (από την ΕΥΠ, όχι από τα Predator) ο εν ενεργεία υπουργός απάντησε πως “Σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι ο πρωθυπουργός, με τον οποίο έχουμε άριστη συνεργασία και με τιμά με τη φιλία του τόσα χρόνια, υπάρχει έστω και η παραμικρή πιθανότητα να εμπλέκεται σε όλη αυτή την ιστορία. Το υπογραμμίζω για μια ακόμα φορά!”

“Σε όλη αυτήν την ιστορία”. Ποια ιστορία; Της επαναλαμβανόμενης, επί ενός συνολικά έτους τουλάχιστον, παρακολούθησης του υπουργού από την ΕΥΠ. Της ΕΥΠ που για να παρακολουθήσεις κάποιον, πρέπει, υποτίθεται, να είσαι ποινικά ελέγξιμος ή σχεδόν προδότης. Της ΕΥΠ, που ανέλαβε τις πρώτες ημέρες διακυβέρνησής του αποκλειστικά ο πρωθυπουργός. Της ΕΥΠ, που, για να βάλει άνθρωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης του, παρέκαμψε τον νόμο, και τον διόρθωσε μεταγενέστερα για να μην αρθεί η τοποθέτησή του.

“Δεν το πιστεύω” λέει. Τέλος. Α, και δεν σας είπα το καλύτερο: ξέρετε πως κλείνει η επιστολή;

“Είναι θέμα Δημοκρατίας!”, λέει.

Απίστευτα εντυπωσιακό, ε; Πόση θλίψη και οίκτο μπορείς ταυτόχρονα να αισθανθείς για έναν τόσο παραδομένο, παραιτημένο άνθρωπο – ε;

Ε;

~

Μόλις προχθές, ψηφίστηκε ένας νόμος στην βουλή. Πήρε την πλειοψηφία που χρειαζόταν, μόνο από τους κυβερνητικούς βουλευτές που στην ουσία, θεσμικά, σκεπάζει πλήρως κάθε απόδειξη του σκανδάλου των υποκλοπών. Είναι απλό: από αυτήν την στιγμή, ουσιαστικά, σκάνδαλο υποκλοπών δεν υπάρχει πια: κάθε πληροφορία, κάθε υποχρέωση λογοδοσίας, θάφτηκε, “απολύτως νόμιμα” που έλεγε και ο πρωθυπουργός.

Όποιος και να αντέδρασε -ακόμα και θεσμικά- σ’ αυτό το αισχρό νομοσχέδιο, δεν ακουστηκε καν.

Και;

Και τί έγινε; Τίποτα. Ούτε πριν, ούτε μετά. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε, ένας ολόκληρος λαός παρακολουθούσε είτε άφωνος, είτε ανήξερος, είτε ανήμπορος να ψηφίζεται μία από τις μεγαλύτερες νόμιμες συγκαλύψεις της νεότερης ιστορίας, ένας νόμος που θα συζητείται για χρόνια μετά, αν δηλαδή ποτέ γλυτώσει από την μοίρα της Vodafone, της Simens, της Λαγκάρντ, της Novartis και όλων των άλλων σκανδάλων που -στην καλύτερη- οδήγησαν προς απολογία και δημόσια καταδίκη τους… κατηγόρους, αντί των κατηγορουμενων.

Παρακολουθούσα προχθές το πάνελ του ΣΚΑΙ, με τους Δημήτρη Οικονόμου, Άρη Πορτοσάλτε, και Άκη Παυλόπουλο.

Έλεγε λοιπόν ο Πορτοσάλτε:

Α.Π.: Και, θα μου επιτρέψετε, να ρωτήσω κοιτάζοντας κατάφατσα, αν ήμουν κι εγώ στις παρακολουθήσεις του κυρίου Τσίπρα. Της ΕΥΠ! ΕΥΠ! Εθνική Υπηρεσία…

Δ.Ο.: …Εσύ, έχεις τέτοια ένδειξη;

Α.Π.: Ρωτάω! Ρωτάω! Εαν ήμουν και εγώ! Μπορείτε να διερωτηθείτε κι εσείς. Εγώ λοιπόν, ρωτώ, εάν ήμουν, εάν ήμουν στην παρακολούθηση της ΕΥΠ, ΕΥΠ επαναλαμβάνω, Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών.“

Ούτε ένας, ούτε εκ των παρευρισκόμενων δημοσιογράφων, ούτε άλλος κανείς διέκοψε τον Άρη Πορτοσάλτε με μία μικρή, ίσως, μα πολύ, πολύ διδακτική ιστορία: Όταν ο αληθινός δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης κατάλαβε ότι παρακολουθείται (“…από την ΕΥΠ! επαναλαμβάνω, Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών!”) στις 10 Μαρτίου 2021 12 Αυγούστου 2020 πήγε, μετά από συνεννόηση με τον δικηγόρο του, στην ΑΔΑΕ να κάνει καταγγελία, και να μάθει αν παρακολουθείται και γιατί. Μετά από ελάχιστες ημέρες (προσθήκη στο κείμενο: από το καθυστερημένο κατά έναν χρόνο αίτημα της ΑΔΑΕ προς την ΕΥΠ), στις 31 Μαρτίου 2021 κατατίθεται εκτάκτως σε ένα άσχετο νομοσχέδιο, μία ρύθμιση με την οποία δεν υποχρεούται πλέον η ΕΥΠ (“επαναλαμβάνω, Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών!”) να ενημερώνει την (αποκλειστικά υπεύθυνη για τέτοια ζητήματα) ΑΔΑΕ ούτε για το εάν κάποιος παρακολουθείται, ούτε γιατί. Άλλαξε εκτάκτως ένας νόμος που ίσχυε απαράλλακτος από την αρχή, γιατί κάποιος (που δεν ήταν, τελικά ούτε ποινικά ελέγξιμος, ούτε εχθρός του κράτους) ζήτησε απλώς να μάθει αν τον παρακολουθούσαν. Η μοναδική διαδικασία λογοδοσίας, σταμάτησε.

Ρωτάει λοιπόν ο Άρης Πορτοσάλτε “κοιτάζοντας κατάφατσα” εάν παρακολουθείτω -που είναι μία λογική αντίδραση, και την καταλαβαίνω απόλυτα- από τον … Τσίπρα όμως, (από τον Τσίπρα! ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ!) χωρίς κάποιος να του πει ότι ο μοναδικός λόγος που δεν μαθαίνει, είναι γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη μόλις ένας αληθινός δημοσιογράφος του ζήτησε να μάθει αν και γιατί παρακολουθείται εκείνος, του στέρησε εκτάκτως το δικαίωμα.

«Νομιμότατα».

Και;

Και τί έγινε; Τίποτα. Ούτε πριν, ούτε μετά. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τότε, ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης φιμώθηκε. Κανείς από εμάς δεν έκανε τίποτα, δεν έμαθε τίποτα – κυρίως επειδή δημοσιογράφοι σαν τον Πορτοσάλτε και τον Οικονόμου δεν το θεώρησαν σημαντικό τότε να το μάθουμε καν.

…Όμως τώρα το ξέρουμε. Μετά από αυτόν τον χαμό, η ενημέρωση ήρθε, στην αρχή μόνο από την Εφημερίδα των Συντακτών, το Reporters United, και το Documento, και στην συνέχεια από κάποιες συστημικές εφημερίδες όπως η Δημοκρατία, η Καθημερινή και Τα Νέα (με παροδικό ενδιαφέρον, επιμένω – αλλά τέλος πάντων, έγινε).

Τώρα το ξέρουμε.

Και;

Ήσυχοι όπως πάντα. Οι άλλοι μόλις εχθές έσβησαν τις αποδείξεις για τις παρακολουθήσεις τους, μεταθέτουν για την επόμενη τριετία τις απαντήσεις, και χωρίς να έχει δύναμη η ΑΔΑΕ να επέμβει, ενώ πριν άλλαξαν εκτάκτως τον νόμο για να μην εκτεθούν και απαντήσουν ουσιαστικά σε έναν, παραδέχθηκαν ότι παρακολουθούσαν αρχηγό κόμματος χωρίς ακόμα να έχουν δώσει μία πειστική εξήγηση γι’ αυτό, και όλες μα όλες οι απαντήσεις τους δεν είναι απαντήσεις, είναι μία απόπειρα να κατηγορήσουν οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον άμεσα υπεύθυνο πρωθυπουργό.

Και;

Εμείς;

Πείτε μου ειλικρινά, πόσο πιστεύετε ότι διαφέρουμε από τον Κωστή Χατζηδάκη. Πείτε μου ειλικρινά, όσοι πριν διαβάσατε την παράγραφο που έλεγε ότι είναι άξιος μόνο για οίκτο για την απόλυτη παράδοσή του στον δυνάστη του, πόσο πιστεύετε ότι διαφέρει η δική μας αντίδραση.

Εμφανίστηκε ένας δημοσιογράφος, μπροστά σας, και σας είπε ότι ανησυχεί μήπως παρακολουθήθηκε από τον προηγούμενο πρωθυπουργό, όταν, όχι μόνο καθ’ όλη την διάρκεια του Τσίπρα μπορούσε ανα πάσα στιγμή να αποτανθεί άμεσα στα αρμόδια όργανα, αλλά και ο νυν πρωθυπουργός ανέλαβε την απόλυτη και μοναδική εξουσία της ΕΥΠ, υπάρχουν στοιχεία ότι παρακολούθησε όντως έναν δημοσιογράφο, έναν υπουργό, έναν αρχηγό κόμματος αντιπολίτευσης και ο ίδιος άλλαξε εκτάκτως τον νόμο για να μείνει κρυφή κάθε παρακολούθησή τους.

Και;

Εμείς;

Πόσο διαφέρουμε τελικά από τον άβουλο Κωστή Χατζηδάκη;

Έχουμε μάθει ότι μία πληθώρα ατόμων είχαν στα κινητά τους ένα λογισμικό που λειτούργησε, τουλάχιστον για δύο περιπτώσεις (Κουκάκη, Ανδρουλάκη) και ίσως και μία τρίτη ή τέταρτη (Χατζηδάκη, Φλώρου) παράλληλα ή συνεχόμενα με την παρακολούθηση από την ΕΥΠ, ότι τα μυστικά αυτών των ανθρώπων που λειτουργούν σε καίριες θέσεις βρίσκονται στα χέρια κάποιων, ότι μπορεί να τους έχουν ήδη εκβιάσει ή σκοπεύουν να τους εκβιάσουν μ’ αυτά, και όλο μας το δημοκρατικό πολίτευμα είναι στην ουσία θολό και πολύ προβληματικό.

Και;

Εμείς;

Πόσο περισσότερο σηκώσαμε το κεφάλι μας από τον δειλό Κωστή Χατζηδάκη;

~

Όμως το άρθρο τιτλοφορείται Δύο Ελλάδες.

Γιατί για κάθε Πορτοσάλτε ή Οικονόμου που ζητούν εξηγήσεις από τον… Τσίπρα εν μέσω του μεγαλύτερου ίσως σκανδάλου των τελευταίων χρόνων, για κάθε φθηνό και αναίσχυντο αντιπερισπασμό με την προηγούμενη κυβέρνηση, υπάρχουν τα ρεπορτάζ. Οι άνθρωποι που ψάχνουν, που αναζητούν, που θέλουν να μάθουν την αλήθεια – όποια και αν είναι τα κίνητρά τους γι’ αυτό.

Μία δημοσιογραφία που διαρκώς επαιτεί το ένα ή τα δύο μας ευρώ για να παραμείνει ζωντανή, να ψάχνει ή να αναπαραγάγει τις ερωτήσεις, τα δεδομένα, τις ανησυχίες:

Είδατε ποτέ τα συστημικά κανάλια και τις εφημερίδες να παρακαλάνε για ένα ευρώ μας; Το κάνουν όμως το Reporters United, η Εφημερίδα των Συντακτών, το κανει το Inside Story και το OmniaTV, το The Press Project, το κάνει ακόμα και το Documento με μόλις μία (μία!) διαφήμιση στις σελίδες του όταν έχει το πιο σημαντικό ρεπορτάζ της επικαιρότητας για άλλη μία Κυριακή.

Υπάρχει ένα κομμάτι που πασχίζει. Θα δεχθώ ότι δεν θέλουν όλοι το ίδιο πράγμα. Θα δεχθώ ότι ο Κουκάκης και ο Λαμπρόπουλος, ο Βαξεβάνης και ο Τέλλογλου, η Ελίζα Τριανταφύλλου και ο Σταύρος Μαλιχούδης μπορεί στο τέλος της ημέρας να μην μιλιούνται μεταξύ τους. Θα το δεχθώ, δεν είναι όλοι το ίδιο. Όμως εμείς οφείλουμε να κρίνουμε τα ρεπορτάζ τους, τα λεγόμενά τους. Οφείλουμε να κρίνουμε την προσπάθειά τους, την αγωνία τους, τις θυσίες τους: Ο Τάσος Τέλλογλου, πριν ξεκινήσει το ρεπορτάζ, δεν ήταν στο στόχαστρο, δεν παρακολουθείτω – επειδή έκανε ρεπορτάζ μπήκε μόνος του στον ντορβά και του ψαχούλεψαν την ζωή με σκοπό να τον ελέγχουν και να τον εκβιάζουν. Ο Μαλιχούδης, ο Κουκάκης, η Τριανταφύλλου είναι εξαφανισμένοι σχεδόν από κάθε πάνελ, από κάθε αναφορά στις υπόλοιπες εφημερίδες – κι ο δε Βαξεβάνης (με μία τουλάχιστον απόπειρα δολοφονίας εναντίον του) είναι ίσως η πιο στοχοποιημένη δημοσιογραφική μορφή της τελευταίας δεκαπενταετίας τουλάχιστον – και μάλιστα από την κυβέρνηση ολόκληρη, με κάθε δυνατό τρόπο.

Υπάρχουν δύο Ελλάδες. Υπάρχουν οι γονατισμένοι, δειλοί και λίγοι, και υπάρχουν και αυτοί που σηκώνονται, και περπατάνε – και ας τους βαράνε όπου βρουν.

Ας μην γίνουμε σαν τους πρώτους. Όχι τίποτα άλλο, αλλά η Siemens, η Vodafone, η Novartis, τα LuxLeaks, η λίστα Lagarde και τα Panama Leaks, μας έχουν διδάξει με τον πιο επώδυνο τρόπο θεωρώ τί γίνεται όταν σκύβουμε το κεφάλι.

Ας μην περιμένουμε από τον κάθε Τσίπρα, τον κάθε Ανδρουλάκη, τον κάθε Κουτσούμπα ή τον κάθε Βαρουφάκη να μας σώσει – δεν θα το κάνει, κανείς από αυτούς δεν θα μπει στον κόπο να το κάνει, αν μας βρει ήδη γονατιστούς και παραιτημένους. Δεν υπάρχει άνωθεν βοήθεια αν δεν το απαιτήσουμε πρώτα εμείς.

Για να σωθούμε, πρέπει πρώτα απ’ όλα να το θέλουμε εμείς, να σηκωθούμε εμείς, να μοιραστούμε τον κόπο και τις θυσίες μ’ αυτούς που παλεύουν, να τους δώσουμε τα όπλα και την φωνή μας, να τους κρίνουμε σκληρά και να αποδείξουμε, κατ’ αρχάς, ότι αξίζουμε να σωθούμε. Θα είμαστε δίπλα τους, για να μην μείνουνε μόνοι τους.

Το είπε ακόμα και ο ίσως πιο δειλός και παραιτημένος αυτής της απίστευτα θλιβερής ιστορίας:

“Είναι θέμα Δημοκρατίας!”

Και αυτή δεν χαρίζεται. Κατακτάται.

Υ.Γ.: Και να σας πω και κάτι ακόμα, γιατί αισθάνομαι ότι δεν έχει γίνει κατανοητό: Αυτός ο σιχαμένος, κατάπτυστος νόμος, αυτός ο τελευταίος, που επιτρέπει στην κυβέρνηση να έχει απόλυτη εξουσία, να μην λογοδοτεί για τις παρακολουθήσεις της, να μην απαντά στους πολίτες, θα είναι νόμος γι’ αυτήν την κυβέρνηση – αλλά θα είναι και για τις επόμενες. Και καμία κυβέρνηση δεν θα έπρεπε να έχει τέτοια εξουσία. Ούτε η τωρινή κυβέρνηση Μητσοτάκη, ούτε όμως μία επόμενη κυβέρνηση Δένδια, Μπακογιάννη, Σαμαρά, Τσίπρα, Βαρουφάκη, Ανδρουλάκη – ή οποιουδήποτε άλλου. Δεν είναι κομματική αυτή η μάχη για δημοκρατία. Είναι μάχη αξιοπρέπειας. Και μας θέλει όλους – ό,τι και αν πιστεύουμε κομματικά ή πολιτικά ο καθένας μας, όλους – εκεί.

Να το ξεκαθαρίσω από την αρχή: Προσπαθώ ειλικρινά -δεν το καταφέρνω πάντα βέβαια- στα κείμενά μου να μην είμαι αθυρόστομος. Έψαξα, αλήθεια το λέω, να βρω έναν καλύτερο, πιο … ευγενικό τίτλο γι’ αυτό το άρθρο από αυτόν που μου κόλλησε αυτόματα μόλις στο φτωχό μυαλό μου απέκτησε υπόσταση. Ήταν αδύνατον. Τι “κυβέρνηση της αδιαφορίας” έγραφα, τι “Δεν την νοιάζει” έγραφα, εις μάτην: Αυτή η κυβέρνηση είναι τελείως στ’ αρχίδια της. Δεν υπάρχει πιο ειλικρινής τρόπος να το περιγράψεις. Και, αν θέλουμε να αλλάξουμε κάτι, ας ξεκινήσουμε τουλάχιστον με το να είμαστε ειλικρινείς.

Μία κυβέρνηση εκλέγεται κάθε -συνήθως- τέσσερα χρόνια. Ο κόσμος παίρνει την απόφασή του, ο Κυριάκος καλύτερος από τον Τσίπρα, ο Τσίπρας καλύτερος από την Γεννηματά ή τον Βαρουφάκη, Δεν πάω να ψηφίσω, ας αποφασίσουν οι άλλοι ποιος θα με κυβερνήσει – τέτοια πράγματα περνάνε από το μυαλό του ψηφοφόρου, Φόροι, Μακεδονία, Μετανάστες, Μία θέση στο δημόσιο, Γάτες ή Λαμόγια, τέλος πάντων, όπως θέλει κανείς πάει και ψηφίζει, και παίρνει απόφαση ποιον θα βρίζει τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Στην καλύτερη, βέβαια, δεν ψηφίζει κόμματα αλλά βουλευτές.

Δηλαδή(μη γελάτε, εγώ το κάνω εδώ και πολλά χρόνια), υπάρχουν κάποιοι που επιλέγουν βουλευτές αντί για κόμματα. Γιατί; κυρίως επειδή ο πολίτης ψηφίζει κάθε τέσσερα χρόνια. Στο μεταξύ όμως, κάποιος πρέπει να ελέγχει τι σκατά κάνει η κυβέρνηση αυτά τα τέσσερα ενδιάμεσα χρόνια, σωστά; Δεν μπορούμε να την αφήνουμε ανεξέλεγκτη! Οπότε τι κάνουμε; ψηφίζουμε βουλευτές, ανθρώπους που παίρνουν τις αποφάσεις, που θα την κρατήσουν στον ίσιο δρόμο, που θα την επιβλέπουν να μην κάνει λάθος ενέργειες.

Ανθρώπους που, αν κάτι στραβώσει, μπορούμε να πάμε και να τους πούμε “επ, εσένα σε ψήφισα, σε θυμάμαι που μου είπες ότι θα μου βάψετε πχ τον τοίχο κίτρινο, τα συμφωνήσαμε, τώρα γιατί τον βάφετε πορτοκαλί;” Και αυτός πρέπει να σου εξηγήσει, εσένα, προσωπικά, ότι είναι καλύτερα, ή είναι φθηνότερα, ή έτσι πρέπει, και αν σε πείσει έχει καλώς, αν δεν σε πείσει ξέρει ότι τον θεωρείς ψεύτη ή ακατάλληλο και την επόμενη τετραετία δεν θα έχει την στήριξή σου.

Αυτό γινόταν τόσα χρόνια.

Και αν μαζευτούν αρκετοί ψηφοφόροι, και ο εν λόγω βουλευτής μας ονειρεύεται να ξαναβγει, τότε – και μόνο από λόγους αυτοπροστασίας, αν όχι από λόγους αξιοπρέπειας- δεν ψηφίζει στην βουλή ο τοίχος να βαφτεί κίτρινος (παράδειγμα είναι, μη ψάχνετε να βρείτε συνειρμούς και βαθύτερα νοήματα) και ας τα βγάλουν πέρα οι άλλοι μόνοι τους, και ψάχνει για άλλο κόμμα που θα ταιριάζει καλύτερα με τις ιδέες του, ή εκείνο με τους ψηφοφόρους του, και προχωράει και η ζωή συνεχίζεται.

…και υπάρχει κι αυτή η κυβέρνηση.

Η οποία είναι στ’ αρχίδια της.

Φίλοι μου λένε πως είναι άτυχη γιατί της έκατσαν πράγματα όπως η πανδημία, και δεν προλαβε να δείξει το έργο της – και γω λέω πως άγιο είχαμε, τώρα που έχει χρόνο να δείξει το έργο της, διότι “όταν δεν μπορούσε να δείξει το έργο της” κατηγορήθηκε για ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, απο απευθείας αναθέσεις, και σκόιλ ελικίκου μέχρι την διάταξη του πως θα κάθονται οι μαθητές στην τάξη,αν όντως μας ζήτησαν ποτέ εκείνον τον μοναδικό κώδικα που θα ξεχώριζε ποιος τουρίστας θα βήξει ύποπτα και πού παράπεσε μία έκθεση για το αν, τελικά, οι ΜΕΘ σώζουν ζωές.

(Hint: Σώζουν)

Και – τι κάνουμε μ’ αυτό;

Φέρνουμε πχ “τώρα που ήρθε διαφάνεια και νομιμότητα στην χώρα” έναν νόμο που λέει ότι οι τραπεζίτες δεν ελέγχονται από εισαγγελείς για τις ενέργειες των τραπεζών τους, ακόμα και αν είναι προδήλως ζημιογόνες – εκτός και … αν το αποφασίσουν οι ίδιοι(!)

Νομοθετούμε “τώρα που η οικονομία μας πάει βζιιινννν” πχ ο άνθρωπος πλέον να χρεοκοπεί ο ίδιος, να χάνει τα πάντα, να μένει στο σπίτι του με ενοίκιο της τράπεζας, άμα χάσει δύο-τρεις δόσεις να της μένει το σπίτι, και αν τα καταφέρει μετά από είκοσι-τριάντα χρόνια να πληρώσει όλες τις δόσεις να μπορεί να αγοράσει το σπίτι του σε ό,τι τιμή αποφασίσει ο τραπεζίτης – και άμα θέλει.

Ή, πχ, τώρα που “τελείωσε η πανδημία” φροντίζουμε να έχουμε πρόσβαση στο ΕΣΥ με όρους το καλάθι του αρρώστου, “τα φθηνά είναι λίγα και όποιος προλαβαίνει παίρνει, οι άλλοι στην αισχροκέρδεια και πλειοδοτήστε την ζωή σας μεταξύ σας, έτσι πάει αδέλφια”.

Αυτά περάσανε από την βουλή, έτσι; Αυτά που σας περιγράφω, περάσανε από την βουλή.

Και τα ψήφισαν όλοι.

Ούτε μία αντίδραση. Κάποιος να πει “ρε παιδιά, δεν είναι σωστό να πλειοδοτείται η υγεία”, ή “ρε παιδιά, δεν μπορούμε να τα χαρίζουμε όλα στις τράπεζες” – όχι, κανένας, όλοι μαζί.

Σαν να μην έχει αυτή η κυβέρνηση βουλευτές. Μπετόν αρμέ, ένα πράγμα, μία απόφαση όποιον και να ψήφισες.

Και λες “εντάξει, δεξιοί είναι, πραγματικά – τι περίμενες, άλλη αντιμετώπιση; Αυτή είναι η οικονομική της πολιτική, αυτός είναι ο τρόπος σκέψης της, αυτό ψηφίσαμε, αυτό θέλαμε”.

Ok, τίμιο. Δεξιά είναι, αφού ψήφισε ο πολίτης, αυτό ήθελαν οι περισσότεροι, καλοφάγωτο.

Όμως, υπάρχουν και οι παρανομίες.

Αυτό δεν είναι “οικονομική πολιτική”, αυτό δεν (θα έπρεπε να) είναι ανεκτό από κανέναν:

Τραπεζίτες που αθωώνουν τον εαυτό τους;

Δισεκατομμύρια σε απευθείας αναθέσεις;

Αστυνομικοί που πυροβολούν δακρυγόνα σε ευθεία βολή;

Παρακολουθήσεις από την ΕΥΠ;

Επιλεκτικές πληρωμές στον τύπο;

Σχέσεις κυβερνητικών υπαλλήλων με παρακρατικές επιχειρήσεις;

Ακόμα και οι δεξιοί, οι καραμπινάτοι δεξιοί λέμε τώρα, θα έπρεπε να αντιδρούν σ’ αυτό. Κάπου θα έπρεπε να υπάρχει μία γραμμή, ένα όριο ανοχής, ένα σημείο πολιτικής ανοχής. Κάποιος έλεγχος στην εξουσία απαιτείται αυτά τα τέσσερα χρόνια, όχι; Αυτόν τον έλεγχο δεν μπορώ εκ φύσεως να τον αναλάβω εγώ που δεν την ψήφισα, με τί θα την απειλήσω, ότι … δεν θα την ψηφίσω αύριο; Η ευθύνη μένει αναγκαστικά σ’ αυτόν που εξαρτάται από αυτόν, στον ψηφοφόρο, που την στηρίζει, στον πολιτικό, που την στηρίζει, στον βουλευτή, που την στηρίζει.

Όχι μόνο για λόγους πολιτικής αυτοπροστασίας (πόσο πιο χαμηλά να πέσει ένα κόμμα, δηλαδή, για όνομα πια) αλλά και προσωπικής αξιοπρέπειας: Όταν αποκαλύπτεται ότι σε παρακολουθούν πχ δεν μπορείς να λες “αν με παρακολουθούσαν, θα βαρέθηκαν, είμαι πολύ βαρετός τύπος”. Ποσο πιο χαμηλά να πέσει δηλαδή ένας άνθρωπος, για όνομα πια.

Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, όπως έλεγα και στο προηγούμενο άρθρο μου, η κυβέρνηση δεν έχει καμία ουσιαστική ζημιά. Ξέρετε πόσες κυβερνητικές ψήφους πήρε το άρθρο για το ΕΣΥ; Όλες.

Ό-λες.

Είναι ένα κακό άρθρο, δεν στέκει πουθενά, θα κάνει ανείπωτη ζημιά στους πολίτες αυτής της χώρας, είναι μία εγκληματική ενέργεια ειδικά λόγω πανδημίας και ασθενειών που συνδέονται με Cov…

…Ό-λες.

~

Και θα μου πείτε, ρε αρκούδο, ρε αρκούδο, τώρα δεν μας τα έλεγες; Αυτά είναι οικονομία, οι βουλευτές συμφωνούν να διαλυθεί η υγεία και να πλειοδοτώ με τον δίπλα μου το μοναδικό ελεύθερο κρεβάτι στο χειρουργείο, έτσι θέλει η δεξιά, αυτή είναι η οικονομική πολιτική της.

Πάσο, αν και διαφωνώ, πάσο. Κανένας πολίτης που ψήφισε δεξιό βουλευτή δεν ενοχλείται, δεν τον πειράζει, έχει περισσότερα λεφτά από τον δίπλα του και σίγουρο απογευματινό χειρούργο, έτσι θέλει και για τους δίπλα του, στηρίζει τον βουλευτή του που ψηφίζει τέτοια εκτρώματα, έτσι θέλει την Ελλάδα του αύριο. Είναι ξεκάθαρο, όλοι οι πολίτες που αποδέχθηκαν αυτόν τον νόμο, θα γλυτώσουν στην στραβή, δεν θα τους προσπεράσει κανένας, είναι όλοι πλούσιοι, ok, ξεκάθαρο. Ok, ok.

Όμως έρχεται ένας νόμος για τις παρακολουθήσεις. Θα πάει στην βουλή και οι βουλευτές της πλειοψηφίας (άσε τα άλλα κόμματα, είναι αναφανδόν εναντίον του) θα κληθούν να τον ψηφίσουν.

Και θα λέει -φαντάσου τώρα, ε;- αυτός ο νόμος πως τα αρχεία των παρακολουθήσεων της ΕΥΠ θα κρατώνται μόνο για τρεις μήνες και μετά θα διαγράφονται, και μαζί και οι λόγοι της παρακολούθησης, ή ότι μπορεί πλέον η κυβέρνηση επισήμως (και …. “νομίμως”) να παρακολουθεί και με εργαλεία τύπου predator, ή ότι ο πολίτης θα μαθαίνει μετά από … χρόνια αν παρακολουθήθηκε.

Αυτό όμως, δεν είναι οικονομική πολιτική των δεξιών.

Αυτό, είναι πολιτική των αχρείων.

Αυτό δεν καλύπτεται από το δεξιό παραπέτασμα του “αυτήν την οικονομία θέλουμε”, αλλά από το “αυτήν την κυβέρνηση θέλουμε, να παρακολουθεί τους πάντες και να μην δίνει -νόμιμα πάντα, ε;- και επισήμως λογαριασμό σε κανέναν”.

Αυτό είναι κάλυψη μίας παρανομίας.

Είναι κάλυψη μίας εκτροπής.

~

Κοιτάξτε, καλή η πλάκα, αλλά ας μιλήσουμε λίγο σοβαρά, για λίγο μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας: Ζούμε μία εκτροπή άνευ προηγουμένου στην Ελλάδα, κάποιοι άνθρωποι έχουν αποκτήσει τον έλεγχο που για συγκεκριμένους λόγους δεν δίνεται ούτε από νόμους, ούτε από το σύνταγμα – και λειτουργούν ως μαφία. Και αυτές οι ενέργειες θα «νομιμοποιηθούν» με έναν νόμο που η λέξη σίχαμα δεν αρκεί να την εκφράσει, και αυτός ο νόμος θα έρθει στην κρίση των βουλευτών.

Ποιος θα ελέγξει αυτήν κυβέρνηση;

Ο,τι έχει κάνει τώρα, το έχει κάνει χωρίς απώλειες, χωρίς έλεγχο, χωρίς καμία ουσιαστική αμφισβήτηση. Ο,τι έχει κάνει τώρα, από τις βόλτες και τα πάρτι του κορονοϊού, μέχρι τις μεταγενέστερες αλλαγές στον νόμο για να νομιμοποιηθεί ο παράνομος διορισμός του διοικητή της ΕΥΠ – όλα αυτά αυτά έχουν γίνει χωρίς καμία απολύτως απώλεια. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κάνει ο,τι θέλει, ο,τι γουστάρει και αδιαφορεί πλήρως για τις συνέπειες – γιατί, πολύ απλά, δεν έχει συνέπειες.

Στ’ αρχίδια της.

Για τέσσερα ολόκληρα χρόνια, μπορεί να κάνει ο,τι θέλει.

Και, μέχρι τώρα, αυτό έκανε.

Και, τις επόμενες ημέρες, θα το δούμε όλοι μαζί εντελώς καθαρά, ότι αυτό θα κανει: ο,τι θέλει.

Ελάτε και πείτε μου τώρα εσείς, ότι υπάρχει άλλος τίτλος που να εκφράζει καλύτερα αυτήν την κατάσταση. Εγώ όσο και να έψαξα, δεν βρήκα.

Είναι απλό:

Αυτή η κυβέρνηση είναι στ’ αρχίδια της.

Γιατί όλοι εμείς οι υπόλοιποι, είτε την ψηφίσαμε, είτε όχι, -κυρίως όμως όσοι την ψηφίσαμε- την κοιτάμε σιωπηλοί.

Σιωπηλοί ανάμεσά μας, σιωπηλοί στους πολιτικούς μας, τους βουλευτές μας, σιωπηλοί.

Και, όσο εμείς είμαστε σιωπηλοί, όσος χρόνος της μένει, αυτή η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι γουστάρει.

Στ’ αρχίδια της.

(Καλοφάγωτο)

Από την ενέργεια, την υγεία, την εξωτερική πολιτική, την παιδεία, την ακρίβεια και την οικονομία, την άθλια διαχείριση του δημοσίου χρήματος, και τις απευθείας αναθέσεις έως το μεταναστευτικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την βία της εξουσίας, τον ασφυκτικό έλεγχο των ΜΜΕ, την απίστευτα τρομακτική υπόθεση των ατομικών χρεοκοπιών και την μανία ιδιωτικοποιήσεων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός μας έχει δώσει πια άπειρους λόγους να πιστέψουμε πως δεν θα άντεχε ούτε μία ακόμα μέρα στην κυβέρνηση. Η ιστορία των υποκλοπών είναι μεγαλύτερη από όλα αυτά μαζί. Γι’ αυτήν ειδικά την υπόθεση των παρακολουθήσεων όμως, θεωρώ πως δεν θα πέσει ποτέ.

Με πολύ πρόχειρους υπολογισμούς, καμια εκατοστή άτομα έχουν παρουσιαστεί (από διάφορες, 3-4 ως τώρα πολύ σοβαρές πηγές και εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ) ως παράνομα παρακολουθούμενοι – είτε από το Predator, είτε από την ΕΥΠ, είτε και από τα δύο. Εξ αυτών, έχουν αντιδράσει αν δεν κάνω λάθος νομικά μόνο 3-4 άτομα: ο Σταύρος Μαλιχούδης, ο Θανάσης Κουκάκης, ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο Χρήστος Σπίρτζης, η Όλγα Γεροβασίλη πχ. Αυτοί, έχουν καταθέσει μήνυση για την υπόθεση τους. Μερικοί ακόμα αντέδρασαν δημοσιογραφικά, όπως ο Τάσος Τέλλογλου και η Ελίζα Τριανταφύλλου – και, δημοσιογραφικά πάντα, κάποιες εφημερίδες άλλαξαν (προσωρινά θεωρώ προσωπικά) την στάση τους.

Έστω ότι είναι εκατό άτομα – έστω οι δέκα αντέδρασαν λοιπόν. Οι υπόλοιποι είτε δεν το δέχονται ότι έγινε (πχ Γεωργιάδης, Οικονόμου), είτε μπορεί να έγινε, αλλά δεν τους πειράζει κιόλας πολύ (πχ Γεωργιάδης, Χατζηδάκης). Είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αποδοχής της απόλυτης καταστροφής της προσωπικής και ιδιωτικής τους ζωής. Και είναι ένα ποσοστό που, μεταξύ μας, σημαίνει κάτι πολύ σημαντικό:

Δεν θα ρίξουν αυτοί τον Μητσοτάκη.

Οι υπόλοιποι των εκατό παραμένουν σιωπηλοί.

~

Όταν πρωτοέγραφα γι’ αυτό το θέμα, εστίασα εν μέρει και στα θύματα. Ήταν, και το πιστεύω ακόμα, ένας βιασμός άνευ προηγουμένου, ένας βιασμός της ζωής τους, της ιδιωτικότητάς τους, της προσωπικότητάς τους. Ήταν, και το πιστεύω ακόμα, μία ευκαιρία να δείξει η κοινωνία πώς πρέπει να αντιδρά κανείς σε τέτοιες συνθήκες: να προστατέψει τα θύματα, να τους παρέχει ασφάλεια, να τα βοηθήσει ψυχολογικά και να σταθεί δίπλα τους.

Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν έγινε.

Έτσι, οι υπόλοιποι των εκατό παραμένουν σιωπηλοί.

Το γιατί, ίσως δεν έχει πολύ σημασία. Άλλοι, υποθέτω, γιατί εκβιάζονται: είτε για προσωπικά τους θέματα (ο Κωνσταντίνος Πουλής της Φάρμας των Ζώων στο ThePressProject το έχει θέσει πολύ εύγλωττα λέγοντας ότι πλέον ξέρουν τα μυστικά τους, όχι απαραιτήτως παράνομα ή ανήθικα, αλλά δύσκολα δημόσια διαχειρίσιμα) είτε γιατί όντως έχουν παρανομίες που θα μπορούσαν να τους στείλουν φυλακή (και εκβιάζονται γι’ αυτό), και άλλοι γιατί θέλουν απλώς να παραμείνουν στην εξουσία, και θα κάνουν οποιαδήποτε υποχώρηση γι’ αυτό, ακόμα και το ξεπούλημα της ιδιωτικής τους ζωής.

Για τους τελευταίους, θα ήθελα να δείξω κάποια συμπόνια – μα ειλικρινά δυσκολεύομαι καθώς έτσι, με το να μένουν σιωπηροί και απαθείς, στην πραγματικότητα είτε επιτρέπουν τον βιασμό της προσωπικής ζωής όλων των άλλων, είτε ο δικός τους βιασμός της προσωπικής τους ζωής γίνεται εργαλείο επαγγελματικής ανάδειξης και τιμολογημένο προϊόν, κάτι που ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει, δεν είναι παράνομο, αλλά για τον δικό μου αξιακό κώδικα είναι κομμάτι θλιβερό όσο να πεις.

Οι υπόλοιποι των εκατό λοιπόν, για διάφορους λόγους, μένουν σιωπηλοί.

Αυτό όμως αυτόματα σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός, είτε ως παραγγέλνων αυτές τις παρακολουθήσεις, είτε απλώς ως ανίκανος να προστατέψει την ιδιωτική ζωή των εν Ελλάδι πολιτών από τις παρακολουθήσεις άλλων, μένει απολύτως αλώβητος.

Μπορώ πχ εγώ, ο οποιοσδήποτε εγώ, ως πολίτης να διαμαρτυρηθώ για λογαριασμό άλλων; Ειδικά όταν κάποιοι εξ αυτών λένε “εμένα δεν με πειράζει” (έχω στο μυαλό μου ένα ειδικό άρθρο για τον Χατζηδάκη για την αντιμετώπισή του, δεν θα είναι ιδιαίτερα ευγενικό, αλλά όλο το μεταθέτω στο μέλλον και τελικά δεν θα το γράψω μου φαίνεται ποτέ, ίσως καλύτερα) ή όταν ξαφνιάζονται που μαθαίνουν ότι ΑΥΤΟΥΣ τους παρακολουθούσε το Predator, και από την ησυχία πηγαίνουν στην ανησυχία – κάπως καθυστερημένα όμως, και υπερβολικά εγωιστικά.

Δεν μας ένοιαζε τόσο καιρό και δεν διαμαρτυρόμασταν όταν η ζωή του Κουκάκη ήταν στα σύρματα απλωμένη, αλλά μας νοιάζει και πλέον αρθρογραφούμε που και η ΔΙΚΗ ΜΑΣ είναι, χμμμ, κάτι μάλλον έχει πάει στραβά εδώ.

Ή, (κι αυτό θα είναι μία κορυφαία ειρωνική στιγμή όταν γίνει η αποτίμηση αυτής της ιστορίας), όταν το κόμμα του ΠΑΣΟΚ υπερψήφιζε ως δικαίωμα της ΕΥΠ μην να απαντά στα αιτήματα της ΑΑΔΕ – και τελικά, δύο τουλάχιστον στελέχη, Λοβέρδος και Ανδρουλάκης ήταν κατά πως φαίνεται στόχοι παρακολουθήσεων, ο δεύτερος ειδικά και της ΕΥΠ. Οπότε, όταν πιάνει ΕΜΑΣ, μάλλον δεν μας αρέσει. Χμμμμ.

~

Όταν λοιπόν οι υπόλοιποι των εκατό δεν μιλάνε, δεν διαμαρτύρονται και δεν αντιδρούν, παρότι ξεκάθαρα είναι παρακολουθούμενοι, για οποιονδήποτε λόγο, τα πράγματα είναι μάλλον άσχημα. Και αυτό γιατί, σε μία ευνομούμενη κοινωνία θα έπρεπε να ζητήσουν κρατική προστασία, κάτι που μοιάζει γελοίο τώρα, καθώς η κυβέρνηση κάνει ο,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν όχι μόνο να μην προχωρήσει ούτε βήμα η διαλεύκανση της υπόθεσης, αλλά αντιθέτως, ετοιμάζεται να καταθέσει νόμο με τον οποιο θα σβήσει από την ιστορία κάθε απόδειξη αυτών των παρακολουθήσεων μέχρι τις εκλογές – ενώ, ταυτόχρονα, θα μπορέσει νομικά καλυπτόμενη να τις συνεχίσει εντελώς “νόμιμα”.

Οπότε, πως να αντιδράσουν; Να κάνουν μήνυση, ναι, μοιάζει λογικό – εκτός και αν σκεφτεί κανείς πχ ότι μεταξύ των παρακολουθούμενων είναι και δικαστές και εισαγγελείς, πράγμα καθόλου ενθαρρυντικό για την διαδικασία. Ή δημοσιογράφοι – και όλοι θυμόμαστε την διακριτική, αλλά πολύ ξεκάθαρα επιθετική (και απολύτως ανώνυμη) καταγγελία στον Ανδρουλάκη ότι τον παρακολουθούσαν γιατί … ξένες χώρες είχαν ενστάσεις για τις πράξεις του και το αν αποτελεί εθνικό κίνδυνο.

Και κάπως έτσι, οι υπόλοιποι των εκατό δεν ακούγονται καθόλου.

Οπότε: αυτοί δεν μπορούν, ή δεν θέλουν να μιλήσουν, εμείς δεν μπορούμε να πούμε τίποτα, οι δημοσιογράφοι γράφουν επί ματαίω, καθώς η κυβέρνηση αρνείται οποιοδήποτε σχόλιο, έλεγχο ή διαμαρτυρία, και η κυβέρνηση νομοθετεί την αθώωσή της (και, ξαναλέω, την νόμιμη πλέον συνέχιση των ενεργειών της – είναι πολύ σημαντικό, συγκρατήστε το αυτό)

Γιατί λοιπόν να παραιτηθεί ο πρωθυπουργός; Τα θύματα δεν αντιδρούν, οι θύτες δεν νιώθουν ανησυχία, ο ίδιος είναι παντοδύναμος (είτε έχει άμεση, είτε έμμεση ευθύνη για όλο αυτό), πραγματικά, κανένας κίνδυνος δεν υπάρχει για την εξουσία του:

Οταν η αδελφή του, φίλες της γυναίκας του, η οικογένεια του ανιψιού του, ο στενός του κύκλος, κορυφαίοι υπουργοί, βουλευτές, δημοσιογράφοι, δικαστικοί παρακολουθούνται και οι αντιδράσεις τους είναι μόνο δύο-τρεις μηνύσεις, πέντ’ έξι άρθρα, ένα “τι να παρακολουθήσουν από μένα, είμαι πολύ βαρετός”, μία εντυπωσιακά γελοία μη-δικαιολογία για την (επιβεβαιωμένη και ξεκάθαρη) παρακολούθηση Ανδρουλάκη, ένα νομοσχέδιο “σκούπα και φαράσι” για το παρελθόν και το μέλλον των παρακολουθήσεων και μία παραίτηση Τζαβάρα “για να μην βλάψει το κόμμα του” – ε, συγγνώμη, μα η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός είναι πιο ισχυρός από ποτέ. Δεν απειλείται από κανέναν, δεν φοβάται κανέναν, δεν ανησυχεί για κανέναν. Με τους ίδιους βουλευτές και δικαστικούς θα ξαναπάει σε εκλογές, με τους ίδιους υπουργούς θα ξανακυβερνήσει, με τους ίδιους δημοσιογράφους θα πορευτεί, με τους ίδιους βουλευτές θα νομοθετήσει την επόμενη μέρα και με τους ίδιους εισαγγελείς θα γίνουν πράξη οι εντολές του.

Με τους υπόλοιπους των εκατό.

Θέλω να καταλάβετε τι σας λέω: Ακόμα και αν τον πιάσουν, στα πράσα, με ένα κινητό, να ακούει τις ιδιαίτερες προσωπικές στιγμές του Νίκου Ανδρουλάκη σε ανοικτή ακρόαση, δεν θα του συμβεί απολύτως τίποτα. Δεν θα πάθαινε απολύτως τίποτα. Απολύτως-τίποτα.

Το ξέρει, γελάει, και συνεχίζει νομοθετώντας να παραγραφεί οτιδήποτε έχει γίνει μέχρι τώρα, και να συνεχίσει (ή να ξανααρχίσει) ακόμα πιο «νόμιμα» πλέον τις υποκλοπές του.

Και, καλό είναι όσοι υποθέτουν ότι έχει ήδη χάσει, ότι μετράει μέρες, ή ότι θα εγκαταλείψει μόνος του, να ξανασκεφτούν λίγο την τακτική τους. Αυτοί που ενδόμυχα μέσα τους ελπίζουν ότι ο αντίπαλός τους θα τα παρατήσει και θα παραιτηθεί μετά από αυτήν την ολοκληρωτική ήττα για την δημοκρατία, που ελπίζουν να μην χρειαστεί να παλέψουν άλλο, να ματώσουν και να πολεμήσουν άλλο, θα απογοητευτούν θεωρώ οικτρά.

Γιατί η αιχμή του δόρατός τους, οι υπόλοιποι των εκατό, είναι για διάφορους λόγους ο καθένας, άλλους απολύτως κατανοητούς και άλλους όχι, ξεκάθαρα υποταγμένοι και παραιτημένοι. Και μαζί μ’ αυτούς, άφωνοι και μουδιασμένοι, ακολουθούμε κι εμείς οι υπόλοιποι.

Κανείς δεν θα παραιτηθεί για να μας σώσει. Το ποτήρι είναι γεμάτο δηλητήριο και χολή, και καμία ελπίδα δεν υπάρχει να χυθεί μόνο του: ή θα το πιούμε αμίλητοι, ή θα το χύσουμε μόνοι μας, με μάχη και κόπο.

Καλώς ορίσαμε στην Ελλάδα 2.0. Δεν θα μας αρέσει, αλλά, διάβολε, ας το σκεφτόμασταν και λίγο νωρίτερα. Δεν είναι δα ότι και το παρελθόν δεν μας είχε προετοιμάσει.

~

ΥΓ: * Ο αρχικός τίτλος ήταν “Οι υπόλοιποι των εκατό”, πιο λυρικό ίσως από το τρέχον “Μην κοροϊδεύεστε, ο Μητσοτάκης δεν πέφτει με τίποτα” αλλά το άλλαξα καθώς α) βαρέθηκα να ακούω γύρω μου ότι ο Μητσοτάκης μετά από αυτήν την ιστορία “μετράει ώρες” στον πρωθυπουργικό θώκο λες και όλοι πρέπει να περιμένουμε πότε ο κυβερνήτης μας θα καταλάβει ότι βρε συ, μήπως έχει γίνει κάτι λάθος σ’ αυτην την ιστορία που τον αφορά και επιπλέον β) φυλάω μία σκέψη αποκλειστικά για τα θύματα αυτού του ανείπωτου βιασμού των προσωπικών τους στιγμών, μόλις -και αν ποτέ- αποτυπωθεί σε έναν ειρμό και σε λέξεις, θα το μοιραστώ χωριστά μαζί σας.

Υ.Γ.2: Το κείμενο γράφτηκε πριν την κατάθεση του Γιώργου Δημητριάδη στην εξεταστική της βουλής.

Υπάρχει ένα πρόβλημα όταν είσαι αρθρογράφος. Αν γράψεις για την επικαιρότητα, επειδή άλλος κάνει το ρεπορτάζ, άλλος το δημοσιεύει, κι άλλος το εμπλουτίζει το πρόβλημα είναι ότι κινδυνεύεις να μείνεις εκτός θέματος πέντε λεπτά μετά. Αν όμως περιμένεις να ολοκληρωθεί για το γράψεις ως ανάλυση, είναι πιθανό (ειδικά στις μέρες μας) να έχει ολοκληρωτικά καλυφθεί από ένα καινούργιο σκάνδαλο, και εκεί που πας να σχολιάσεις για το ξυλοκόπημα της οικογένειας Ινδαρέ ή για κάποια ελληνοποίηση με τις ευλογίες της ΕΥΠ, της εκκλησίας και του Άδωνη Γεωργιάδη, να σε προλάβει πχ ο Πάτσης ή, ακόμα χειρότερο, το τρίτο επεισόδιο παρακολουθήσεων.

Είναι ένα πρόβλημα που ομολογώ πως δεν το είχα παλιά. Παλιά, είχαμε ένα σκάνδαλο, και ως αρθρογράφος είχα άπλετο χρόνο να κατασταλάξω και να μοιραστώ μία σκέψη μέχρι να πάρει τον δρόμο του – όποιος και να ήταν αυτός. Τώρα, με ένα σκάνδαλο την εβδομάδα, είναι ξεκάθαρο πως αυτή η διαχείριση με βραχυκυκλώνει – και γίνεται τόσο συχνά, που αρχίζω να αμφιβάλλω αν όλα αυτά απλώς συμβαίνουν, ή αν, τελικά, αυτή η κυβέρνηση με σχέδιο παράγει περισσότερα σκάνδαλα από όσα μπορούμε να διαχειριστούμε.

Και υπάρχει ένας σημαντικός λόγος γι’ αυτό.

Τους προηγούμενους μήνες, το Reporters United, το Inside Story, το Documento, η Εφημερίδα των Συντακτών (με τυχαία σειρά και σίγουρα ξεχνάω κάποιους) έκαναν αλλεπάλληλα ρεπορταζ για την υπόθεση παρακολουθήσεων, κρατικών και ιδιωτικών – άλλοι ως θύματα, άλλοι ως ερευνητές.

Στο γαϊτανάκι μπήκαν δειλά οι υπόλοιπες εφημερίδες μόνο όταν στην λίστα των παρακολουθήσεων καταγράφηκε και το όνομα του Νίκου Ανδουλάκη. Μέχρι τότε, ο Κουκάκης κι ο Μαλιχούδης, είχαν από ελάχιστη, έως μηδαμινή παρουσία για το θέμα, και, αν απέκτησε κάποια βαρύτητα ήταν όταν ο Κουκάκης (γνωστός και τίμιος δημοσιογράφος, και πάντως όχι εκ θέσεως αντικυβερνητικός) έσπασε τα νεύρα όλων μας για να μην το ξεχάσουμε.

Ακόμα όμως, υπήρχαν απλώς αναφορές. Ρεπορτάζ, που να προσθέτει στις πληροφορίες, δεν είχαμε απο τα μεγάλα μέσα.

Ώσπου, ύστερα από το εμφατικο δημοσίευμα του Βαξεβάνη, άρχισαν να επιβεβαιώνονται μεγαλύτερα ονόματα. Του Δένδια, που κρατάει στα χέρια του όλη την εξωτερική πολιτική μας, και την εσωτερική διαδοχή επίσης, του Αλέξη Παπαχελά, διευθυντή της Καθημερινής και φημολογούμενου ως να έχει πλείστες καλές επαφές με ισχυρές πρεσβείες στην χώρα μας, συνεργατών του Σαμαρά, εσωκομματικού αντιπάλου της κυβέρνησης, συνεργατών του Μαρινάκη, ιδιοκτήτη αρκετών μέσων ενημέρωσης από ραδιόφωνο και τηλεόραση έως τύπου και διαδικτύου – μεταξύ πλείστων άλλων.

Και τότε – όλοι ασχολήθηκαν.

Ανακάλυψαν πλαστές ταυτότητες, ανακάλυψαν κουμπαριές, φιλικές σχέσεις, ύποπτα ραντεβού, έκαναν φύλλο και φτερό συνεργασίες, μίλησαν με θύματα και γνώστες, επιβεβαίωσαν ονόματα, άρχισαν να δείχνουν υπευθύνους.

Πέρασε τόσος χρονος, τόσος χαμένος χρόνος μέχρι να καταλάβουν όσοι (ξεκάθαρα κατ’ επιλογή) σιωπούσαν πως ήταν κι αυτοί θύματα δηλαδή, και να άρουν την εμπιστοσύνη τους στην κυβέρνηση, και να αρχίσουν να κάνουν το ελάχιστο: την δουλειά τους.

Τι τρομακτικό. Τι θλιβερό, και τρομακτικό συνάμα.

Όμως έτσι είναι τα πράγματα, και δεν είμαστε τυχαία στην θέση 108 – ή, μάλλον, τυχαία είμαστε, άνετα θα μπορούσαμε και πιο κάτω. Και να δείτε, ω ειρωνεία της τύχης, πως αυτή η δημοσιογραφική κριτική, θα θεωρηθεί και τίμια και αξιοπρεπής, και θα ανέβουμε θέσεις, αντί να κατέβουμε ακόμα περισσότερες όπως και μας αξίζει! Φευ.

Άκουσα τον Αλέξη Παπαχελά πχ να απολογείται για το αργό ξεκίνημα λέγοντας “δεν είχαμε δώσει στην είδηση την βαρύτητα που της άξιζε”, μία τόσο κυνική κουβέντα, που σε χτυπάει στο κεφάλι κατακούτελα αν κάτσεις έστω λίγο μόνο να σκεφτείς ποιο ήταν το διακύβευμα, αν θυμηθείς πόσο ούρλιαζε ο Κουκάκης για την ησυχία που προκαλούσε η περιπέτειά του, αν κάτσεις να θυμηθείς πόσο λοιδορήθηκε ο Βαξεβάνης. Φευ.

Ο @Chondrogiannos ρώτησε τον Αλέξη Παπαχελά για την κάλυψη των υποκλοπών από τα ελληνικά media και ειδικά την Καθημερινή. Εκείνος απάντησε: «αργήσαμε να μπούμε σ’ αυτή την υπόθεση». Αποκάλυψε πως τα κείμενα του @jeansouliotis για τις υποκλοπές «δεν αγαπήθηκαν» από την κυβέρνηση. pic.twitter.com/WSk9M9Vx55

— Thanasis Koukakis (@nasoskook) October 6, 2022

Φευ.

~

Πάμε όμως στα δικά μας, αν ενδιαφέρεται η δημοσιογραφία, είμαι βέβαιος πως μπορεί να διευθετήσει τα του οίκου της:

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, πέφτει.

Είτε γιατί παρακολουθούσε όποιον της έκανε κέφι, από πολίτες για τελείως φθηνούς οικογενειακούς λόγους μέχρι ισχυρά οικονομικά, πολιτικά, διπλωματικά στελέχη, είτε, και δεν ξέρω αν είναι χειρότερο ή καλύτερο, γιατί κάποιος άλλος παρακολουθούσε την μισή κυβέρνηση, τις φίλες της γυναίκας του πρωθυπουργού ξέρω γω, κορυφαίους δημοσιογράφους, επιχειρηματίες, και -αυτό επιμένω πως είναι εξαιρετικά σημαντική αποκάλυψη- τον Δένδια, και, εδώ και τόσους μήνες, αντί να προσπαθεί να λύσει την υπόθεση, σχολιάζει μόνο το νύχι από το δάχτυλο που τα δείχνει όλα αυτά, συμπεριλαμβάνοντας και σε κάθε τρίτη πρόταση, για πολιτικό κέρδος, τον Σύριζα.

Τώρα βέβαια θα μου πείτε, αυτό είναι το καλό σενάριο, να φύγει, γιατί μία είτε αποτελούμενη από εκβιαστές είτε εκβιαζόμενη κυβέρνηση το να φύγει και να απαγκιστρωθεί από την εξουσία ίσως να μην είναι και τόσο εύκολη υπόθεση.

Είναι και θέμα ενστίκτων επιβίωσης, καταλαβαίνετε.

Εμένα όμως όπως πάντα, με ενδιαφέρει το μετά.

Παρακολουθήσεις, είχαμε από … πάντα. Όλοι θυμήθηκαν τον Μαυρίκη και τον Τόμπρα, κάποιοι λιγότεροι θυμήθηκαν την Vodafone και τον Τσαλικίδη, ελάχιστοι θα θυμηθούν το ΚΚΕ και κανένας, απολύτως κανένας την καταγγελία που έγινε (και) στο omniatv (Ποιοί κάνουν παρακολουθήσεις με συσκευές γεωεντοπισμού; και Παρακολουθήσεις τηλεφώνων για λόγους «εθνικής ασφάλειας» και συλλήψεις δι’ απαγωγής)

Όμως, είμαστε στο σήμερα. Σήμερα, το μισό πολιτικό, οικονομικό, επιχειρηματικό, ίσως και διπλωματικό σκηνικό της χώρας, παρακολουθείται. Δεν υπάρχουν μόνο στοιχεία επικοινωνίας, όπως παλιά – τώρα, ΟΛΑ είναι καταγεγραμμένα. Που πήγαν οι στόχοι μέσω των στοιχείων GPS, τι είδαν μέσω της πάντα ανοικτής κάμερας, τι επικοινωνίες είχαν, μέσω της ανάκτησης μηνυμάτων κάθε είδους εφαρμογής οθόνης, τι είπαν και τι άκουσαν από τους συνομιλητές τους σε δια ζώσης επαφές, μέσω των ανοικτών μικροφώνων, και πάει λέγοντας.

Και όλα αυτά, όλο το εικοσιτετράωρο. Δηλαδή, και στις κοινωνικές τους, αλλά και στις ιδιωτικές τους επαφές. Στις πολύ ιδιωτικές τους επαφές. Δηλαδή, προφανώς το τι έλεγε την ώρα του σεξ μία φίλη της συζύγου του πρωθυπουργού είναι για εκείνη προφανώς ένας βιασμός της ιδιωτικής της ζωής, αλλά αν κάποιος ξέρει τι έλεγε εκείνες τις προσωπικές του στιγμές ένας υπουργός, ή ένας επιχειρηματίας, ο (εκ)βιασμός δεν είναι μόνο ο προσωπικός του, αλλά δυνητικά όλης μας της κοινωνίας όπως την ξέρουμε.

Ένας ολόκληρος κόσμος παρακολουθείτω, και ακόμα και αν υποψιαζόμαστε τον δράστη, στην ουσία τα στοιχεία που έχει μπορεί να τα έχει πλέον ο οποιοσδήποτε. Ο οποιοσδήποτε. Και ακόμα και περισσότεροι του ενός – όποιος μπορεί να την αγοράσει για οποιοδήποτε αντάλλαγμα για τους δικούς του, σκοτεινούς και μολυσμένους σκοπούς.

Γιατί άπαξ και ανοίξεις το κουτί της πανδώρας, λυπάμαι, δεν θα ξανακλείσει ποτέ. Οτιδήποτε ηλεκτρονικό, μένει για πάντα. Για πάντα.

Αυτοί οι άνθρωποι δηλαδή, ανάλογα του βαθμού της έκθεσής τους, μπορεί να είναι κατεστραμμένοι για μία ζωή. Είναι σημαντικό, πολύ σημαντικό, να το αντιληφθούμε: Και μόνο η υποψία αυτού του φρικτού βιασμού των προσωπικών τους στιγμών, δεν θα τους αφήσει ποτέ. Για κάθε έναν από αυτούς, είναι μία διαρκής φρίκη αυτή η υπόθεση.

~

Οπότε, υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε: Τι είναι αυτό το μετά που περιμένουμε;

Αρκεί να αντικατασταθεί ο πρωθυπουργός από κάποιον άλλον της Νέας Δημοκρατίας; Αρκεί να ονοματιστούν πέντε-δέκα συνεργοί; Αρκεί να πέσει η κυβέρνηση; Να γίνουν εκλογές; Αρκεί, την επόμενη μέρα να μην είναι απλώς αυτοί οι άνθρωποι στην εξουσία;

Αρκεί;

Γιατί αυτή η υπόθεση έχει μολύνει ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας μας. Δεν είναι σαν εκείνες τις μολύνσεις που αντιμετωπίζεις με ένα μόνο φάρμακο: Έχει επηρεάσει τα πάντα, έχει απλωθεί παντού, και ξεκάθαρα (δείτε την σχεδόν απόλυτη απουσία αντιδράσεων από τα θύματα) το ίδιο το σώμα της κοινωνίας σχεδόν μοιάζει να πολεμάει όχι μόνο κάθε θεραπεία, αλλά και τον εαυτό του τον ίδιο.

Το φρικτό σενάριο θα είναι να κρυφτούμε – όπως έγινε με την Vodafone. Να ξεχάσουμε. Να πούμε “ό,τι έγινε έγινε, έπεσε ο Κούλης, προχωράμε και βλέπουμε”. Είναι κάτι που έχουμε ξανακάνει, με απόλυτη (θεωρώ) αποτυχία. Πιθανόν, το παραδέχομαι, μοιάζει πιο εύκολο…

…αλλά το πρόβλημα δεν θα φύγει. Τα όργανά μας θα είναι μολυσμένα. Ακόμα και αν τα αντικαταστήσουμε κάπως, ο,τι τα τροφοδοτεί κι αυτό θα είναι μολυσμένο. Ακόμα και αν κάνουμε ότι δεν υπάρχει, θα κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας. Ακόμα και αν πούμε “να, ανέβηκε σκάλες η δημοσιογραφία” για να σας γυρίσω στην αρχή του κειμένου, δεν σημαίνει ότι όντως έχουμε την δημοσιογραφία που μας αξίζει.

Αν πούμε “έπεσε ο Κούλης, ζήτω”, δεν θα έχουμε καταλάβει απολύτως τίποτα.

Αν δεν αφήσουμε πίσω τις προσωπικές μας ο καθένας επιδιώξεις, πολιτικές και οπαδικές, αν δεν οραμαστιστούμε έναν τόπο με ουσιαστική δημοσιογραφία, τυφλή δικαιοσύνη, αληθινή ανάγκη για ριζική κάθαρση και επανακαθορισμού των δημοκρατικών μας αξιών, δεν θα είμαστε στο μηδέν, καλά θα ήταν: θα παραμείνουμε στον βούρκο που κυλιόμαστε, ξεκάθαρα, τόσα χρόνια.

Και, πολύ φοβάμαι, δεν θα έχουμε -στο μετά που θέλουμε να ονειρευόμαστε- όταν κλείσουν πια τα τηλέφωνα, την δημοκρατία που (θα έπρεπε να) μας αξίζει.

Διαβάστε και τις άλλες σκέψεις μου για το θέμα:

• Μια φρικτή σκέψη: Η δεύτερη λίστα.
• Η τρίτη δημοσιογραφική δολοφονία

Τις τελευταίες ημέρες, έχω καταλήξει σε μερικές δυσοίωνες σκέψεις, που αλλάζουν πλήρως κάθε έννοια νομιμότητας που μπορεί να ελπίζει κανείς ότι έχουμε στην Ελλάδα. Δεν θέλω να τις κάνω, αλλά κάθε είδηση που διαβάζω καθιστούν όλο και πιο πιθανή μία τέτοια σκέψη να έχει μία βάση λογικής. Θα προσπαθήσω να την εξηγήσω, με βάση τα γεγονότα που έχουν συμβεί, παραθέτοντας πηγές και ρεπορτάζ όπου υπάρχουν.

Μόλις δέκα περίπου ημέρες πριν έγινε γνωστό πως ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης τελούσε υπο παρακολούθηση από δύο ξεχωριστές υπηρεσίες: Μία κρατική, σύμφωνα με το ρεπορτάζ από τους reporters united, και μία ιδιωτική, δυο μήνες μόλις μετά την απότομη λήξη της κρατικής, σύμφωνα με το ρεπορταζ του ιδίου – και σύμφωνα με το inside story η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να ξέρει ποιος είναι ο πελάτης αυτής της ιδιωτικής παρακολούθησης, αλλά δηλώνει επισήμως άγνοια.

Περισσότερα στην αρχική μου αναφορά στο θέμα, εδώ.

Θα έλεγε κανείς πως ήταν μία σημαντική είδηση, από εκείνες που θα έφερναν την κυβέρνηση κάθε χώρας σε πολύ, πολύ δύσκολη θέση, και υποχρεωμένη να απαντήσει σε μερικές πολύ σκληρές ερωτήσεις.

Η αλήθεια είναι βέβαια πως, αντίθετα από άλλες περιπτώσεις, η δημοσιογραφία γενικά αναφέρθηκε στην είδηση, ακόμα και αυτή που, παραδοσιακά αγνοεί ο,τι δεν συμφέρει την κυβέρνηση που υποστηρίζει (όχι αφιλοκερδώς, δυστυχώς) με εκτεταμένα ρεπορτάζ – κάτι που ο ίδιος ο Κουκάκης έχει πολλές φορές επισημάνει.

Ειδικά όμως, η δημοσιογραφική αντίδραση, για τα δεδομένα της βαρύτητας της είδησης, παραμένει απροσδόκητα υποτυπώδης. Ακόμα και από αυτήν την ελάχιστη δημοσιογραφική αντίδραση, υπάρχει ένα ζήτημα που δεν ακουμπά κανείς και που οι reporters united ξεκαθαρίζουν όσο πιο σκληρά μπορούν:

Η κυβέρνηση, σύμφωνα με το ρεπορταζ τους, συγκαλύπτει για δεύτερη φορά την παρακολούθηση.

Η πρώτη φορά, ήταν η αλλαγή της νομοθεσίας με μία τροπολογία που φρόντισε ώστε η ΕΥΠ και η εισαγγελέας να μην απαιτείται να απαντήσουν στην ΑΔΑΕ.

Η δεύτερη γίνεται τώρα, μπροστά στα μάτια μας.

Κατ’ αρχάς, η κυβέρνηση ακόμα δεν έχει ακουμπήσει την ιδιωτική εταιρία που, αποδεδειγμένα πλέον, παρακολουθούσε τον Θανάση Κουκάκη. Θυμίζω ότι η παρακολούθησή της είχε ελληνική στόχευση (42 από τους 310 ψεύτικους δικτυακούς τόπους ήταν με ελληνικό περιεχόμενο), πως η παρακολούθησή του ξεκίνησε μόλις δύο μήνες μετά από την επείγουσα (επειδή ανακαλύφθηκε) παύση της κρατικής, και πως, σύμφωνα με το ρεπορταζ του Inside story που δεν έχει ακόμα διαψευστεί, η εταιρία οφείλει να αναφέρει στην κυβέρνηση τους πελάτες της που πληρώνουν για την παρακολούθηση. Ιδιώτες, ή κράτη. Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε πως, η εταιρία που διαθέτει το λογισμικό στην αγορά, σύμφωνα με της υπηρεσία που ανακάλυψε την παρακολούθηση, έχει κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, κρατικές υπηρεσίες για πελάτες, όχι ιδιώτες.

Καμία έρευνα, κανένας έλεγχος, σε καταστάσεις που, και το παραμικρό δευτερόλεπτο μετράει. ΑΝ πράγματι αναζητάς την αλήθεια και όχι τρόπους να την καταχωνιάσεις.

Δεύτερον, αναθέτει την υπόθεση στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ή η ίδια η Εθνική Αρχή Διαφάνειας αυτουβούλως αναλαμβάνει, ανάλογα με την σειρά που βλέπει κανείς τα γεγονότα) – μία, κατά το ρεπορτάζ των Reporters United απολύτως μη αρμόδια αρχή για μία τέτοια έρευνα. Θα μπορούσε η ΑΔΑΕ, η καθ’ ύλην αρμόδια, θα μπορούσε ακόμα και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα – αλλά σε καμία περίπτωση η ΕΑΔ. Όχι μόνο αυτό, αλλά ο αρμόδιος υπουργός ανακοινώνει την έρευνα, χωρίς η ίδια η ΕΑΔ να έχει, ακόμα και μέχρι αυτήν την στιγμή, αναφέρει την απόφαση αυτή.

Αυτή η πιεστική απόφαση γίνεται πιο δυσάρεστη αν συνυπολογίσει κανείς τα παλαιότερα δημοσιεύματα που ήθελαν τον πρόεδρο της (ανεξάρτητης υποτίθεται) ΕΑΔ να ανήκει στον χώρο (συγγενικό, και επαγγελματικό) του πρωθυπουργού – δηλαδή, σας θυμίζω, του άμεσα ελεγχόμενου.

Για να ξεκαθαρίσουμε την σειρά των γεγονότων δηλαδή, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ που παραθέτω πιο πάνω, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναλαμβάνει την ΕΥΠ προσωπικά τρεις μέρες μετά την εκλογή του, τοποθετεί έναν άνθρωπο χωρίς τα απαιτούμενα προσόντα διοικητή της, αλλάζει (αναδρομικά!) την νομοθεσία για να μπορέσει να παραμείνει στην θέση ο εκλεκτός για διοικητής της, καταργείται η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς και δημιουργείται στην θέση της η ΕΑΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τοποθετεί τον κουμπάρο και συνεργάτη του ως διοικητή της “ανεξάρτητης” αρχής, ο Θανάσης Κουκάκης αντιλαμβάνεται ότι παρακολουθείται την ίδια εποχή που κάνει αναλυτικό ρεπορτάζ για τις τράπεζες (μεταξύ άλλων), καταθέτει αναφορά στην ΑΔΑΕ, την ίδια ημέρα η ΕΥΠ που τον παρακολουθεί σταματά εσπευσμένα την παρακολούθηση (παρότι λίγες ημέρες πριν έχει ζητήσει την χρονική διεύρυνσή της), η κυβέρνηση φέρνει εκπρόθεσμη, βιαστική τροπολογία με την οποία προστατεύεται από έλεγχο των πεπραγμένων της η ΕΥΠ από την ΑΔΑΕ (καθιστώντας την άχρηστη) – ενώ ρεπορταζ του tvxs αναφέρει πως, μόλις το 2021 είχαμε 14.000 παρακολουθήσεις, εγκρίνεται από την βουλή με κυβερνητικές ψήφους η διοίκηση της ΕΑΔ , ξεκινά η παρακολούθηση από την ιδιωτική εταιρία με το σύστημα Pegasus, η κυβέρνηση μαθαίνει για τις παρακολουθήσεις αλλά αρνείται κάθε ανάμειξη, και η μη αρμόδια ΕΑΔ αναλαμβάνει (αυτοβούλως ή κατ’ εντολή) να ερευνήσει την υπόθεση.

Γιατί να γίνονται όλα αυτά; Δεν είναι ύποπτο, εδώ και δύο χρόνια, αυτό το σκηνικό;

Δεν είναι ύποπτη αυτή η διαρκής προσπάθεια συγκάλυψης;

Δεν είναι ύποπτο, πια, που ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός επέλεξε από την πρώτη μόλις μέρα της θητείας του να ελέγχει απόλυτα την ΕΥΠ, να απελευθερώνει τις διαδικασίες της, να διορίζει ανθρώπους που δεν πληρούν τα κριτήρια και να αλλάζει τους νόμους(!) για να γίνονται δεκτοί, να διορίζει κουμπάρους του οι οποίοι είναι οι μόνοι που επιτρέπει να ελέγχουν την ΕΥΠ, και να απαγορεύει με τροπολογία σε άλλες ανεξάρτητες αρχές να την/τον ελέγχουν;

Γιατί γίνονται όλα αυτά;

~

Όπως ξεκίνησα να λέω στην αρχή, φαίνεται να βρισκόμαστε σε μία δεύτερη, πολύ πιο σημαντική από την πρώτη απόπειρα συγκάλυψης της παρακολούθησης του Θανάση Κουκάκη.

Και όχι μόνο του Θανάση Κουκάκη, φοβάμαι.

Παλαιότερα έλεγα πως, ένας πρωθυπουργός που κρύβει σκελετούς στο ντουλάπι του, είναι ένας ελεγχόμενος από όποιον ξέρει τα μυστικά του πρωθυπουργός. Προφανώς, ένα τεράστιο δάνειο για μία αδιάφορη εφημερίδα που δεν αποπληρώνεται, ή ένα σπίτι του Βολταίρου που αποκτάται χωρίς έλεγχο ούτε έσχες, ούτε πόθεν, μία “μεσοτοιχία” με έναν εξαφανισμένο στέλεχος κορυφαίας πολυεθνικής που διέφυγε στην βάρδια του ενώ αποδεδειγμένα είχε δωροδοκήσει κυβερνητικά στελέχη, είναι, όπως και να το πεις, βαρβάτοι σκελετοί, που (σε κανονικές συνθήκες) (θα έπρεπε να) γκρεμοτσακίζουν πολιτικές καριέρες. Και αυτοί οι σκελετοί είναι μόνο αυτοί που υποψιαζόμαστε.

Επίσης, στο προηγούμενο άρθρο, εξηγούσα πως όποιος παρακολουθεί δημοσιογράφους, στην πραγματικότητα τους δολοφονεί επαγγελματικά. Είναι πολύ, πολύ σημαντικό να ληφθεί υπόψη αυτό, και τώρα, που συζητάμε την ιστορία αυτή, αλλά πολύ περισσότερο μετά, αν και εφόσον αναζητηθούν ευθύνες και, ίσως, αποζημιώσεις.

~

Υπαρχει όμως και μία παράμετρος που, μέχρι τώρα, δεν έχουμε υπολογίσει.

Για να εγκατασταθεί το λογισμικό της ιδιωτικής εταιρίας στο κινητό του Θανάση Κουκάκη ωστε να παρακολουθείται κάθε του κίνηση, ο δημοσιογράφος έπρεπε να μπει σε έναν ψεύτικο δικτυακό τόπο, μόλις δύο μήνες μετά την βιαστική άρση της παρακολούθησης από την ΕΥΠ. Κάποιος του έστειλε ένα μήνυμα, τον ξεγέλασε. Όμως δεν υπήρχε μόνο ένας δικτυακός τόπος – υπήρχαν 42 δικτυακοί τόποι, όλοι ελληνικοί – και συνολικά 310.

Γιατί;

Ο Θανάσης Κουκάκης παρακολουθείτω ήδη, ενώ μόλις με την πρώτη προσπάθεια “την πάτησε” και του έβαλαν λογισμικό παρακολούθησης. Το κόλπο ήταν απλό, και καλοστημένο – τα domain, τα ονόματα των δικτυακών τόπων, ήταν καλοφτιαγμένα, σε γενικές γραμμές εύκολο να την πατήσει ακόμα και κάποιος που δεν ήταν τελείως αρχάριος.

Σαράντα δύο δικτυακοί τόποι; Μόνο για τον Κουκάκη ήταν όλοι αυτοί;

Ας υποθέσουμε ότι ένας δημοσιογράφος, ο οποιοσδήποτε δημοσιογράφος, παρακολουθείται. Αυτοί που τον ελέγχουν δεν μαθαίνουν μόνο σε τι ρεπορτάζ εμπλέκεται, τα μαθαίνουν ΟΛΑ. Ο Κουκάκης πχ, βρήκε απομαγνητοφωνημένη συζήτηση ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ (και αυτό, θυμίζω, από την ΕΥΠ, όχι με το Predator). Ποιος θα ενδιαφερόταν γι’ αυτήν την συνομιλία; Μα όταν παρακολουθείται, δεν υπάρχει διάκριση, επαγγελματική ή μη – όλα είναι στο τραπέζι.

Αυτός ο κάποιος που παρακολουθείται, ο οποιοσδήποτε, ας πούμε ότι έχει έναν παράνομο δεσμό. Ή είναι κρυφά gay. Ή βλέπει τσόντες, στο διαδίκτυο. Ή παίζει παράνομο στοίχημα. Ή δωροδοκεί έναν εφοριακό για υπόθεσή του.. Ή συνεργάζεται με έναν ανταγωνιστή της εφημερίδας του. Ή, ή, ή.

Όλα αυτά είναι σκελετοί στην ντουλάπα του. Άλλοι πέρα ως πέρα παρανομοι, άλλοι απολύτως νόμιμοι, αλλά ίσως ανήθικοι ή έστω “ανηθικοι”, άλλοι, απλώς, η προσωπική του ζωή.

Ας υποθέσουμε πως ο δημοσιογράφος αυτός, ΞΕΡΕΙ πως παρακολουθήθηκε. ΞΕΡΕΙ πως τον παρακολουθούσε η ΕΥΠ, ή ο άγνωστος πελάτης της . Ξέρει πια πως είναι εκτεθειμένος: αν μιλήσει άσχημα γι αυτούς που δεν πρέπει, αν ερευνήσει κάτι που δεν πρέπει, αν δείξει κάτι που δεν πρέπει, δεν έχει λογική να πιστεύει πως θα βγει στην δημοσιότητα κάτι δικό του που δεν πρέπει;

Δεν είναι καθόλου παράλογο να φοβάται κάτι τέτοιο.

Επίσης, δεν είναι καθόλου παράλογο πια να φοβάται κάτι τέτοιο ένας δημόσιος λειτουργός, ένας πρέσβης, ένας βουλευτής, ένας δικαστικός – γιατί, ακόμα και αν στοχεύονταν μόνο δημοσιογράφοι, σαράντα δύο ψεύτικοι δικτυακοί τόποι, είναι πολλοί.

Ο καθένας θα μπορούσε να φοβάται (ή να γνωρίζει) ότι το όνομά του υπάρχει πχ σε μία λίστα, και καλό είναι να κάνει ο,τι χρειάζεται να κάνει για να μην δημοσιευθεί ο,τι θα ήθελε να κρατήσει ιδιωτικό.

Και, θυμίζω, 14.000 αιτήματα για παρακολούθηση είχαμε το 2021 – που έγιναν κατά πάσα πιθανότητα όλα δεκτά, αφού έχει φροντίσει ο πρωθυπουργός να μην έχει ιδιαίτερο λόγο να διαφωνήσει η αρμόδια εισαγγελέας στα αιτήματα αυτά. Δεκατέσσερις χιλιάδες παρακολουθήσεις αφορούν πολλούς, πολλούς ανθρώπους.

~

Ο Θανάσης Κουκάκης είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ clean δημοσιογράφου. Δεν έχει (ακόμα) ασχοληθεί με το μεταναστευτικό, με την Τουρκία ή την Ρωσία, με οτιδήποτε θα τον έκανε να πιστέψει πως θα έδινε έστω και την παραμικρή δικαιολογία στην κρατική ΕΥΠ, επίσημα, να τον παρακολουθήσει.

Είναι τόσο καθαρός, που θα μπορούσε κάλλιστα η ΕΥΠ να πει απλώς “έχετε δίκιο, κάναμε λάθος, δεν βρήκαμε τίποτα, αναλαμβάνουμε την ευθύνη”. Κάποιος θα παραιτήτω, πιθανόν, θα υπήρχε μία αναστάτωση, μάλλον, και ο πρωθυπουργός με την αποδοχή της παραίτησης θα μπορούσε ίσως να βγει και από πάνω.

Αντιθέτως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε εξ αρχής μία δυσανάλογη ευθύνη με την επιθυμία του να ελέγχει απόλυτα ο ίδιος την ΕΥΠ. Εφτιαξε τις συνθήκες ώστε οι παρακολουθήσεις να γίνονται σχεδόν μηχανικά, χωρίς κανέναν σοβαρό έλεγχο. Δημιούργησε μία τροπολογία για να προστατευτεί αναδρομικά η απόφαση παρακολούθησης – και όλες οι επόμενες. Υπο την εποπτεία του παρακολουθούνται χιλιάδες πλέον άνθρωποι. Μπήκαν διοικητές σε καίριες θέσεις, ακόμα και παράτυπα, ακόμα και ανεξάρτητων αρχών, άνθρωποι κοντά στον πρωθυπουργό, που τον προστατεύουν ακόμα και τώρα.

Περίμενα, με την δημοσιοποίηση της (από ότι φαίνεται παράνομης) έρευνας, α) να υπάρξει μία ξεκάθαρη, έστω και τώρα, κυβερνητική ανάληψη ευθύνης, β) να υπάρξει απόλυτη και δυναμική δημοσιογραφική αντίδραση.

Το πρώτο, γκρεμίστηκε με θόρυβο – η κυβέρνηση αρνείται, κοροϊδεύει, ψεύδεται και κωλυσιεργεί. Το δεύτερο είναι όπως είπα και στην αρχή, εξαιρετικά δυσανάλογα ερευνώμενο σε σχέση με την βαρύτητά του. Θα έλεγε κανείς ελάχιστα περισσότερο από την δολοφονία Καραϊβάζ.

Μέχρι τώρα, πιστεύαμε ότι οι δημοσιογράφοι είναι δεσμευμένοι από μία λίστα Πέτσα, που είχε αν όχι την πρόθεση, τουλάχιστον την δυνατότητα να τους ελέγχει διασφαλίζοντας την οικονομική επιβίωσή τους.

Ήταν μία αισχρή απόφαση – αλλά τουλάχιστον ήταν δημόσια. Με αισχρές (κατά την ταπεινή μου γνώμη) απόπειρες να συγκαλυφθεί κι αυτή, αλλά τουλάχιστον ήταν δημόσια.

Αρχίζω όμως και ανησυχώ, όσο δεν μαθαίνουμε πόσοι, ποιοι, για ποιον λόγο, και με ποια αποτελέσματα ερευνήθηκαν από την ΕΥΠ, αν υπαρχει και μία λίστα με μυστικά, μία λίστα όπου ο έλεγχός της είναι το απόλυτο κλειδί ελέγχου κάθε φωνής που παρεκκλίνει κάποιας συμφωνημένης συμπεριφοράς.

Και, με αποκλειστικά υπεύθυνο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ανησυχώ μήπως αυτή η λίστα μυστικών, αν όντως υπάρχει, του ανήκει – ή έστω, είναι σε γνώση του.

Θα ήταν τρομερό, απολύτως τρομακτικό να υπάρχει μία τέτοια “λίστα Μητσοτάκη”.

Και δεν έχει γίνει έως τώρα τίποτα, καμία απολύτως ενέργεια που θα με βοηθούσε έστω και αισιόδοξα σκεπτόμενος να ελπίσω πως δεν υπάρχει.

Ένα αδιανόητο κουβάρι ξετυλίγεται αυτές τις ημέρες, εκείνο όπου δημοσιογράφοι καταγγέλουν ότι παρακολουθούνται – και η κυβέρνηση μοιάζει να έχει όχι μόνο γνώση των παρακολουθήσεων αυτών, αλλά, ακόμα χειρότερα, να τις έχει παραγγείλει κιόλας.

Πάμε πρώτα να δούμε το ρεπορτάζ, και αναπτύσσω μετά τον προβληματισμό μου. Είναι μεγάλο, κάντε υπομονή.

Για μένα (μπορεί να υπάρχουν και άλλα γεγονότα, που αγνοώ ή αμελώ αυτήν την στιγμή να αναφέρω) με την ανησυχία (και μετά την επιβεβαίωση) του Σταύρου Μαλιχούδη, ότι αυτός, μεταξύ άλλων, αναφέρεται στο ρεπορταζ της ΕφΣυν για τις παρακολουθήσεις πολιτών και δημοσιογράφων.

Ο Σταύρος Μαλιχούδης αρθρογραφεί στο Solomon αλλά και στο αντοίστοιχο δημοσιογραφικό site Reporters United όπου καταγγέλει το περιστατικό εξηγώντας ότι η μόνη λογική(;) απάντηση είναι πως παρακολουθείται για τα ρεπορτάζ του στο μεταναστευτικό/προσφυγικό. Λίγο καιρό μετά, το Solomon προχωρά σε μηνυτήρια αναφορά στον Άρειο Πάγο, ζητώντας διευκρινίσεις για τις ενέργειες της κυβέρνησης.

Οι καταγγελίες για τις παρακολουθήσεις, αφορούν το μακρινό 2020 (οι αποκαλύψεις έγιναν στο τέλος του 2021 και η μηνυτήρια αναφορά στις αρχές του 2022). Την ίδια εποχή, το 2020 δηλαδή, ένα άλλο κουβάρι τυλίγεται ταυτόχρονα, που αφορά αυτήν την φορά τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη.

Ο Κουκάκης έχει κάποια προβλήματα στο κινητό του. Δεν ακούει καθαρά, η σύνδεση διακόπτεται, χάνει κλήσεις. Δεδομένου ότι οι κυβερνητικές παρακολουθήσεις γίνονται πλέον σχεδόν εν κρυπτώ, καθώς αρκεί μία αίτηση προς την εισαγγελέα για να ξεκινήσουν, χωρίς αποδείξεις κάποιας έστω ενοχής, προφανώς ανησυχεί: Οι ανησυχίες του όμως γίνονται βεβαιότητα, όταν μαθαίνει από το δημοσιογραφικό του ρεπορτάζ ότι “κυκλοφορούν” απομαγνητοφωνήσεις – σε συζητήσεις με το παιδί του. Στις 12 Αυγούστου του 2020 ο Θανάσης Κουκάκης κάνει μία επίσημη καταγγελία στην Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) – ζητώντας να μάθει αν, όντως, παρακολουθείται.

Η ημερομηνία είναι σημαντική, προτείνω να την σημειώσετε, θα αποκτήσει νόημα μετά.

Οπως μαθαίνει περίπου έναν χρόνο μετά ο δημοσιογράφος από την ΑΔΑΕ, “στις 10 Μαρτίου 2021, δηλαδή μετά την επιβεβαίωση των υποκλοπών, η ΑΔΑΕ απευθύνεται στην Εισαγγελέα της ΕΥΠ για το αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου για την ενημέρωση του δημοσιογράφου σχετικά με την άρση του απορρήτου του” – όπως γράφει το Reporters United

Η ΑΔΑΕ απαντά στον Θ. Κουκάκη επισήμως στα τέλη Ιουλίου πως “ «μετά από τεχνικό έλεγχο που διενήργησε η ΑΔΑΕ […] στα δίκτυα των τηλεπικοινωνιών παρόχων που εξυπηρετούν τις συνδέσεις κινητής και σταθερής τηλεφωνίας σας […] δεν διαπιστώθηκε κάποιο γεγονός που να συνιστά παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας περί απορρήτου των επικοινωνιών»”. Όχι “δεν γίνονται παρακολουθήσεις – απλώς δεν είναι παράνομες.

Είναι δύσκολο να είναι παράνομες: σχεδόν αμέσως μετά το αίτημα της ΑΔΑΕ στην εισαγγελέα η κυβέρνηση της Ελλάδας στις 31 Μαρτίου του 2021 περνάει κατ’ επειγόντως ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο.

Σύμφωνα με αυτό, “απαγορεύεται πλέον στην ΑΔΑΕ να προχωρήσει στην γνωστοποίηση των παρακολουθήσεων στον πολίτη”. Η ρύθμιση έχει αναδρομική ισχύ και άρα καλύπτει τις υποκλοπές Κουκάκη. Ήτοι, η ΑΔΑΕ δεν έχει πια τον έλεγχο της ΕΥΠ. Η ΕΥΠ μπορεί να παρακολουθεί όποιον νομίζει, και δεν δίνει λογαριασμό σε κανέναν.

…Πιο σωστά, όχι σε κανέναν: δίνει λογαριασμό σε δύο άτομα: στην εισαγγελέα της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών που στεγάζεται στο κτίριο της ΕΥΠ στην Κατεχάκη (η οποία δεν απαιτείται να καταθέσει ουσιαστικά στοιχεία για το αν συντρέχουν βάσιμοι λόγοι για την παρακολούθηση), και στον πολιτικό της προϊστάμενο, τον ίδιο τον πρωθυπουργό που ανέλαβε, τρεις μόλις μέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας του, τον αποκλειστικό έλεγχο της ΕΥΠ.

Το ρεπορτάζ του Reporters United αποκαλύπτει πως η ΕΥΠ όντως ζήτησε την παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη. Χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις την 1η Ιουνίου κατέθεσε αίτημα παρακολουθήσεως του κινητού του στην Cosmote έως την 1η Αυγούστου – ημερομηνία που πήρε παράταση, ως την 1η Οκτώβρη.

Θυμάστε την ημερομηνία που σας ζήτησα να κρατήσετε; Ήταν η 12η Αυγούστου του 2020, όταν ο Θανάσης Κουκάκης καταθέτει επίσημο αίτημα στην ΑΔΑΕ για να μάθει αν παρακολουθείται. Είναι η ίδια ημερομηνία που, εκτάκτως, και μετά την παράταση που ζητήθηκε έναν μήνα πριν, η ΕΥΠ ξαφνικά ζητά την παύση της άρσης του απορρήτου.Θα μιλούσε κανείς για σύμπτωση – αν δεν παρακολουθούσαν το κινητό του, και, όχι μόνο ήξεραν πολύ καλά τις κινήσεις του, αλλά ΦΟΒΗΘΗΚΑΝ κιόλας από αυτές.

Φόβοι που είχαν νόημα – μέχρι που η κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός δηλαδή που έχει την ευθύνη για τον έλεγχο της ΕΥΠ, κάλυψε τις ενέργειές της, ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ, με έναν νόμο που έκανε ακόμα και τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ να εκφράσει την αντίθεσή του.

Ελπίζω να κάνατε κουράγιο μέχρι εδώ, και να τα εξήγησα απλά. Δυστυχώς, για όλους μας, για την κοινωνία μας, την δημοσιογραφία, τον ίδιο τον Θανάση Κουκάκη, οφείλω να συνεχίσω – δεν σταματά εδώ η υπόθεση.

Βλέπετε, λίγο μετά, το ίδιο καλοκαίρι του 2021 ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης ελέγχει έναν σύνδεσμο που του έστειλε ανώνυμα κάποιος. Αυτός ο σύνδεσμος όμως, δεν είναι αθώος: επισκεπτόμενος τον ψεύτικο δικτυακό τόπο (κατασκευάστηκαν περίπου 310 πλαστές ιστοσελίδες, εξ αυτών οι 42 φαίνεται να στήθηκαν αποκλειστικά για να παραπλανήσουν ενδεχόμενους στόχους εντός Ελλάδας), ο Κουκάκης “κολλάει” ένα πρόγραμμα στο κινητό του που ονομάζεται Predator – ένα πρόγραμμα που επιτρέπει την πλήρη παρακολούθησή του.

Tο Inside Story κάνει εκτενές ρεπορταζ στο πρόγραμμα αυτό (αναζητώ το ξεκλείδωτο αρχείο, αν δεν είστε ήδη συνδρομητές στο Inside Story – update, το Inside Story προσφέρει εδώ το ξεκλείδωτο άρθρο και τους ευχαριστώ) και ο Θανάσης Κουκάκης αναγνωρίζει πρόσωπα που τον είχαν απασχολήσει δημοσιογραφικά και στέλνει το κινητό του για έλεγχο.

Έτσι, μαθαίνει πως μόλις δύο μήνες μετά την παύση της παρακολούθησής του από την ΕΥΠ, ξαναγίνεται στόχος πλήρους παρακολούθησης

Το πιο σημαντικό στοιχείο, το αφήνω για το τέλος: Όπως γράφει το Inside story “σύμφωνα με πληροφορίες του inside story πάντως, η Intellexa, που έχει έδρα στην Ελλάδα, πρέπει να ενημερώνει την ελληνική κυβέρνηση για τα συμβόλαια που συνάπτει για την πώληση λογισμικού υποκλοπών στους πελάτες της, που βρίσκονται σε διάφορες χώρες του κόσμου. Άρα το ελληνικό κράτος γνωρίζει εκείνον που έδωσε την εντολή να παρακολουθείται το τηλέφωνο του Κουκάκη.”

Αυτά έχω αποκομίσει από το ρεπορτάζ. Τίποτα από αυτά δεν είναι δική μου πληροφορία, υπεύθυνες είναι οι πηγές που παραθέτω, όπως ακριβώς κάνω κάθε φορά που προσπαθώ να εξηγήσω μία κατάσταση – και την σκέψη που προκύπτει από αυτήν.

Πάμε τώρα στο δεύτερο κομμάτι: Τι οφείλουμε να σκεφτούμε για όλα αυτά.

~

Έναν χρόνο πριν, ο δημοσιογράφος και εκδότης Κώστας Βαξεβάνης, καταγγέλλει πως γνωρίζει, μέσα από πηγές που τον πλησίασαν, πως αποτελεί στόχο δολοφονίας. Η δικαιοσύνη κινήθηκε μάλλον αργά, χωρίς να συνδέσει τις τελείες που μοιάζουν ξεκάθαρα συνδεδεμένες (όπως η επίθεση σε αστυνομικούς δύο ατόμων που επέβαιναν σε μοτοσικλέτα κοντά στο σπίτι του δημοσιογράφου).

Αυτή, ήταν μία φυσική δολοφονία – άλλωστε, στην περίπτωση του Καραϊβάζ, για να μην αναφέρω πριν τους Μαυρίκο, που πέθανε γιατί κάηκε το αμάξι του, Χίου που πυροβολήθηκε στο πρόσωπο, και Σωκράτη Γκιόλια που δολοφονήθηκε μπροστά στο σπίτι του, είναι σαφές ότι η δολοφονία ενός δημοσιογράφου δεν είναι πια ανήκουστη ενέργεια.

Όμως, έχουμε και το παράδειγμα των οικονομικών δολοφονιών: Η λίστα Πέτσα, μία εξαιρετικά δύσοσμη διαδικασία δεν ήταν η μόνη που έδειξε ότι το χρήμα κατευθύνεται μόνο σε φίλια μέσα – αφήνοντας κάποιους, εκλεκτικά, να “πεινάσουν”: Μήνες πριν, πάλι ο Βαξεβάνης έκανε επώνυμη καταγγελία ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός επηρεάζει ιδιώτες επιχειρηματίες να μην διαφημιστούν στο Documento, ιδιοκτησίας του, προσπαθώντας να προκαλέσει οικονομική ασφυξία. Μια καταγγελία που δεν έχει καν ερευνηθεί, παρότι κατά την γνώμη μου παραμένει εξαιρετικά σοβαρή.

Φυσικές δολοφονίες δημοσιογράφων, και οικονομικές δολοφονίες δημοσιογράφων.

Η τρίτη κατηγορία αποκαλύπτεται σήμερα: είναι οι επαγγελματικές δολοφονίες δημοσιογράφων.

Βλέπετε, κάθε φορά που η κυβέρνηση παρακολουθεί έναν δημοσιογράφο, δεν παρακολουθεί μόνον αυτόν: παρακολουθεί και όποιον μιλάει μαζί του. Με τον τρόπο αυτόν, ηθελημένα ή μη, διαλύει πλήρως το πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο ενός δημοσιογράφου, την εχεμύθεια και την ασφάλεια της πηγής του. Όταν και αν χρειαστεί να το κάνει, οφείλει να αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι είχε λόγους, ότι οι λόγοι αυτοί ήταν βάσιμοι, και ότι η παρακολούθηση αυτή έφερε απτά, παρουσιάσιμα αποτελέσματα. Αλλιώς, η ζημιά που προκαλείται σε έναν (έντιμο) δημοσιογράφο είναι μη αναστρέψιμη, καθώς η δημοσιογραφική του ηθική, είναι, στην ουσία, το βασικότερο εργαλείο της δουλειάς του.

Σημαντικό παράδειγμα, (για άλλη μία φορά) ο Κώστας Βαξεβάνης που προστάτεψε την πηγή του για χρόνια (με εξαιρετικά σημαντικό προσωπικό κόστος) – μέχρι που η ίδια η πηγή του δημιούργησε τις συνθήκες για να οδηγηθεί ο ίδιος κατηγορούμενος, και στην ουσία απέσυρε το δημοσιογραφικο του απόρρητο.

Θυμίζω τις έντονες, εντονότατες προσπάθειες (που δεν έχουν σταματήσει ακόμα) αυτής της κυβέρνησης σε κάθε επίπεδο, ακόμα και κατηγορουμένων(!) κυβερνητικών στελεχών της υπόθεσης Novartis να απειλεί πως θα “βγάλει τις μάσκες από τους προστατευόμενους μάρτυρες” συνθλίβοντας ένα πολυτιμότατο μέσο που έχουμε για να ανακαλύπτουμε την αλήθεια όταν αυτή κρύβεται πίσω από τον φόβο και τον κίνδυνο που προκαλούν οι ένοχοι.

Μετά την οικονομική και την φυσική δολοφονία συναδέλφων τους, ο Θανάσης Κουκάκης και ο Σταύρος Μαλιχούδης δολοφονήθηκαν επαγγελματικά.

Εφόσον το κράτος όχι μόνο δεν μπορεί να τους προστατέψει (όπως οφείλει να κάνει για κάθε πολίτη) το απόρρητο των επικοινωνιών του, αλλά επιπλέον το ίδιο, χωρίς καμία απολύτως λογικοφανή δικαιολογία, το καταστρατηγεί, οι δύο δημοσιογράφοι είναι απολύτως έκθετοι – χωρίς να έχουν καμία ευθύνη γι’ αυτό, χωρίς να έχουν κάνει κανένα λάθος (εκτός από το να αναζητούν την αλήθεια) – απέναντι στις προηγούμενες αλλά και στις μελλοντικές πηγές τους.

Αντιλαμβάνεστε πόσο σκληρό είναι αυτό για την δημοσιογραφία; Αν επιτεθείς σε έναν δημοσιογράφο οικονομικά, το μήνυμα είναι πως “αν πας κόντρα στα σχέδιά μας, αν αποκαλύψεις την αλήθεια, θα σε καταστρέψουμε”. Είναι ένα μήνυμα προς τον ίδιο, να φοβηθεί εκείνος. Αν δεν υποκύψει, και τον σκοτώσεις το μήνυμα είναι στους υπόλοιπους δημοσιογράφους που θα σκεφτούν την ενημέρωση του κοινού τους: “Αν δεν κάνετε πίσω, θα έχετε την τύχη του”. Είναι ένα μήνυμα όχι πια προς τον ίδιο, έχει πεθάνει, μα προς τους συναδέλφους του.

Αν όμως παρακολουθείς έναν δημοσιογράφο, αν λυσσάς να βγάλεις “τις κουκούλες” από προστατευόμενους μάρτυρες, τότε το μήνυμα δεν είναι πια προς τους δημοσιογράφους, αλλά προς όλους εμάς:

“Αν μιλήσεις, ακόμα και στον πιο έντιμο δημοσιογράφο, αν αποκαλύψεις την αλήθεια, εμείς θα το μάθουμε. Θα αλλαξουμε νόμους, για να προστατευτούμε. Θα προστατέψουμε τους φίλους μας. Δεν σε σώζει τίποτα.”

Αυτή η πράξη, σκοτώνει πλέον την δημοσιογραφία, όχι πια μόνο τους δημοσιογράφους. Η επίθεση αυτή τους εξισώνει ως επικίνδυνους, κάνοντας την προσωπική τους ηθική (πλασμένη με ασύλληπτο προσωπικό κόστος, κάθε φορά) απολύτως άνευ σημασίας.

Όχι μόνο αυτό, αλλά, όπως και στις άλλες περιπτώσεις, ο δημοσιογραφικός κλάδος παρακολουθεί κατά γενική ομολογία σιωπηρά τις εξελίξεις. Η ησυχία τους είναι ενοχλητικά εκωφαντική, για όποιον έχει τα αυτιά να ακούσει.

Η παρακολούθηση των δημοσιογράφων, όπως και η επίθεση στους μάρτυρες, δημιουργεί ένα καθεστώς φόβου στους πολίτες πλέον.

Η τρίτη δολοφονία, είναι ένα μήνυμα για εμάς. Ο εχθρός είμαστε εμείς.

Το θύμα της τρίτης μορφής δημοσιογραφικής δολοφονίας, είμαστε εμείς.