Οι αποκαλύψεις των Paradise Papers φαίνεται πως οδεύουν στην ίδια διαδικασία όπως και των Panama Papers πριν, ή των Lux Leaks: κοιτάμε τα ελληνικά ονόματα, εκείνα απαντούν (ή δεν απαντούν), σε λίγο καιρό τα ξεχνάμε, και, στοχεύουμε την προσοχή μας στο επόμενο λαμπερό πράγμα που μας ζητείται να πάρουμε θέση.

Οι γνώσεις μου για τα οικονομικά είναι λιγότερο και από ελάχιστες, και έτσι δεν έχω τις βάσεις να εμβαθύνω στο πρόβλημα αυτό καθ’ εαυτό, αλλά αναγκαστικά το βλέπω στην πρώτη του ανάγνωση:

Εταιρίες και τα φυσικά πρόσωπα που τις απαρτίζουν, αναζητούν φορολογικούς παραδείσους (ή οικονομίες με ελάχιστο έλεγχο πόθεν έσχες) για να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους.

Προφανώς δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα – αλλά σε πρώτη ανάγνωση, αυτό καταλαβαίνω εγώ.

Άλλες φορές, όπως στα Panama Papers τα χρήματα που διακινούνται δεν είναι καν πάντα καθαρά (αν καταλαβαίνω σωστά) – άλλες φορές, όπως στα Lux Leaks ή στα Paradise Papers, είναι βασισμένα σε απολύτως νόμιμες διαδικασίες, που απλώς έχουν σαΐνια φοροτεχνικούς, που πληρώνονται αδρά για να γλυτώσουν τους πελάτες τους από τις «ακριβές» χώρες, και να σταθμεύσουν τις επιχειρήσεις τους σε φορολογικούς παραδείσους.

~

Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, μείναμε στο εξώφυλλο του πράγματος. Τα papers και τα leaks συνήθως έβγαιναν όσο και από όσους συμμετείχαν σε παγκόσμια ρεπορτάζ – και η αντίδραση των ΜΜΕ περιοριζόταν είτε στο να «ξεχάσει» όσους δυσκολευόταν να δυσαρεστήσει, είτε στο να υπερπροβάλει όσους πολιτικά η επιχειρηματικά στόχευε να πληγώσει – ακόμα και αν αυτό δεν βασιζόταν παρά μόνο στην «ηθική» διάσταση του πράγματος.

Το ζητούμενο όμως, δεν είναι το εξώφυλλο.

Αν μία εταιρία, που δραστηριοποιείται στην (ή και στην) Ελλάδα, μεταφέρει τα κέρδη της έξω, σε έναν φορολογικό παράδεισο, ακόμα και αν είναι εντελώς νόμιμη ως διαδικασία, πληγώνει οικονομικά όχι μόνο το σύνολο των πολιτών, μα και του ανταγωνισμού.

Σ’ αυτό, έχουν υποχρέωση να αντιδράσουν οι θιγμένοι: οι πολίτες, για την ζημιά που υφίστανται, και το κράτος, για την προάσπιση της ίσης αγοράς για όλα τα μέρη. Πως; Η κάθε πλευρά με τον δικό της τρόπο: οι πολίτες, μπορούν να σταματήσουν εφόσον αυτό είναι δυνατό, την οικονομική ενίσχυση της εταιρίας που εφευρίσκει τρόπους να μην πληρώνει φόρους.

Το κράτος, αυξάνοντας τις έρευνες, και κάνοντας πιο αυστηρούς τους κανόνες.

Όλα αυτά που λέω, είναι λογικά (θεωρώ) και, εν πάση περιπτώσει, θα περνούσαν χαλαρά ως απάντηση μίας μις Κόσμος σε διαγωνισμό καλλιστείων.

Το ζητούμενο είναι τι έχει γίνει.

Από την αποκάλυψη των Lux Leaks, μέχρι τις αποκαλύψεις για τα Panama Papers, δεν έχω ακούσει καμία κυβερνητική οδηγία, κανέναν ψηφισμένο νόμο, καμία προστασία ώστε να μην ξανασυμβούν.

(μπορεί να έχει γίνει – εγώ δεν έχω ακούσει το παραμικρό)

Ειδικά για τα Lux leaks, μία διαδικασία (πιθανότατα) νόμιμη, και παγκόσμιας εμβέλειας για την προστασία των κερδών από τους φόρους, προς τις ελληνικές εταιρίες που «συμμετείχαν» δεν γνωρίζω να υπάρχει καν …παρατήρηση.

(μπορεί να έχει γίνει – εγώ δεν έχω ακούσει το παραμικρό)

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σήμερα πχ εμφανίζεται (κυρίως μετά την αναφορά του ονόματος της συζύγου του Μητσοτάκη στα Paradise Papers) να περνάει κι αυτός, εξίσου άνετα, στην επόμενη φάση της μις Κόσμος στον διαγωνισμό καλλιστείων.

Επί του προκειμένου όμως, όταν πχ η ίδια η Ευρωπαϊκή κοινότητα φιλοξενεί ως ισότιμα μέλη αυτούς τους παραδείσους (όπως το Λουξεμβούργο) το να περιμένεις μόνο απ’ έξω την αντίδραση ισοδυναμεί με ..μη αντίδραση.

Και η ευχή «να εδραιωθεί επιτέλους στην Ελλάδα ένα δίκαιο μοντέλο ανάπτυξης, που θα στηρίζει τις ανάγκες των πολλών» αν δεν αλλάξει κάτι εντός των τειχών, δεν σημαίνει τίποτα απολύτως.

Οπότε, ξεφεύγοντας λίγο από τα καθρεπτάκια των αποκαλύψεων (που γυαλίζουν πολύ, μα δεν αξίζουν συνήθως τίποτα σπουδαίο) ας εστιάσουμε στο βασικό:

Πως αλλάζουμε εμείς, ως κράτος;

Αν μπορούμε, έχει καλώς – ας το κάνουμε. Ας δημιουργήσουμε, με πράξεις, αυτό το μοντέλο που υποχρεωτικά όλοι θα φορολογούνται ισότιμα, ξεκάθαρα, και ουσιαστικά. Αν δεν μπορούμε – γιατί είναι παγκόσμιο, γιατί δεν πολεμιέται το σύστημα, γιατί θα τρομάξουν οι επενδυτές (τίμιοι και μη, αν και οι δεύτεροι δεν αξίζουν πολλά τελικά αν παρακάμπτουν τον βασικό τρόπο όπου γίνονται χρήσιμοι)- ας βρούμε τρόπο τουλάχιστον να μειώσουμε την ζημιά κάνοντας πράξεις.

Αλλιώς, ας φορολογήσουμε τα ευχολόγια – πιο πολλά θα εισπράξουμε, σας το εγγυώμαι.