Από το 2009, που ξεκαθάρισαν κάποια πράγματα, αυτό που θεωρώ ότι αποκαλύφθηκε περισσότερο, ήταν οι στενοί δεσμοί εξουσίας και τύπου.

Όχι ότι πριν δεν ήταν φανερό: τα ίδια πράγματα γίνονταν, με τις ίδιες διαδικασίες, και, σε κλίμακα, είχαν τα ίδια αποτελέσματα. Τώρα όμως, είτε η κλίμακα έχει αλλάξει, είτε οι συνθήκες δεν επιτρέπουν καλλωπισμούς και στρογγυλέματα – για όποιον λόγο και αν γίνεται, θεωρώ πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι έμαθαν να αμφισβητούν τα μέσα.

«Η διαφορετική φωνή εξαφανίζεται. Ο,τι δεν μας συμφέρει δεν έγινε. Ο,τι μας συμφέρει, το υπερτονίζουμε. Δεν ρωτάμε περισσότερα, δεν αναρωτιόμαστε καν. Υπάρχουν γραμμές και τις τηρούμε πιστά. Η απόψή μας μπορεί, και πρέπει να αλλάξει το πρόσημο ενός γεγονότος, αν χρειαστεί.»

Η κακή δημοσιογραφία υπάρχει, ζει από αυτές τις λέξεις, και την βλέπουμε γύρω μας, πιο καθαρά από ποτέ.

Και πως αντιδρούν οι πολίτες/καταναλωτές; Δεν αγοράζουν, μειώνουν τους χρόνους θέασης, διαφωνούν όχι μόνο με το μήνυμα αλλά και με τον φέροντα το μήνυμα, αναζητούν και άλλες γραμμές μεταφοράς ειδήσεων, όπως είναι το διαδίκτυο.

Δεν πληγώνει αυτό όσους ζουν από αυτές τις συνδέσεις; Ναι, αλλά όχι πολύ. Αν γράψω αναπάντεχα καλά για μία τράπεζα, αυτή δεν θα δυσκολευτεί να μου δώσει δάνειο για αντάλλαγμα. Αν υποστηρίξω ένα κόμμα, θα πάρω μεγαλύτερη διαφήμιση από την εταιρία του επιχειρηματία που θέλει, για δικούς του λόγους, αυτό το κόμμα να συνεχίσει να υπάρχει. Αν στηρίξω μία κυβέρνηση, αυτή, με την σειρά της, θα φροντίσει να μην πληγωθώ ανεπανόρθωτα από την κρίση.

Δεν υπάρχουν δημοσιογράφοι πια; Υπάρχουν. Αν τα παραδοσιακά μέσα τους απομονώνουν, αυτοί, θρασύτατα, εκμεταλλεύονται τις νέες τεχνολογίες. Blog, δικτυακό ραδιόφωνο, ενημερωτικά sites, αυτόνομες εφημερίδες και εκδόσεις.

Και όπως πάντα μένει στο κοινό να κρίνει αν η δημοσιογραφία τους είναι σωστή, ή όχι. Όπως έπρεπε να γίνεται πάντα.

Έχω ξαναπεί όμως: τίποτα δεν είναι δωρεάν.

Το δελτίο του καναλιού στην τηλεόραση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. Θα πληρωθεί, αν όχι από τον θεατή, τότε από τον σπόνσορα, που μπορεί να είναι όποιος θέλει, να στηρίξει όποια γραμμή θέλει, να εμφανίσει ή να εξαφανίσει όποια γραμμή επιθυμεί.

Ο δικτυακός τόπος της εφημερίδας, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. Κοστίζει πολύ περισσότερα, διαφημιστικό χρόνο, αναφορά, ρεπορτάζ – αν δεν πληρώσεις εσύ και εγώ ως αναγνώστες, θα πληρώσει κάποιος άλλος ως χορηγός, θα επιβάλλει απόψεις, θέσεις, κατευθύνσεις.

Το ραδιόφωνο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. Το twitter, ή το facebοok link, δεν είναι δωρεάν.

Η εργασία, η μεταφορά έρευνας ή «έρευνας», είδησης, ή «είδησης», γνώμης, ή «γνώμης», ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΕΑΝ.

ΤΙΠΟΤΑ δεν είναι δωρεάν. Ο συντάκτης της πρέπει να πληρωθεί, για να συνεχίσει να το κάνει. Απλώς, αν δεν πληρώσω εγώ, θα πληρώσει κάποιος άλλος για μένα – και αυτός θα κάνει κουμάντο.

Σ’ αυτό που τώρα, ασυναίσθητα, ονομάζουμε «εναλλακτική δημοσιογραφία», δηλαδή δημοσιογραφία εκτός των τυπικών γραμμών παραγωγής και των παλαιών εκδοτών, έχουν λάβει θέση αρκετές φωνές, πχ

Το περιοδικό Unfollow,

Η Εφημερίδα των Συντακτών,

Το περιοδικό Hot Doc,

Ο δικτυακός τόπος The Press Project,

Η εφημερίδα 6 Μέρες,

Το περιοδικό DeltaHacker,

ΠΡΟΣΘΗΚΗ: Το δικτυακό ραδιόφωνο RadioBubble

ΠΡΟΣΘΗΚΗ: Η δικτυακή τηλεόραση Omnia TV

ΠΡΟΣΘΗΚΗ: Η δικτυακή τηλεόραση Garage TV

και τόσα άλλα (στείλτε comment και θα προσθέσω)

Άνθρωποι που ίσως ονειρεύτηκαν ότι μπορούν να μιλήσουν χωρίς μεσάζοντες, χωρίς αφεντικά, χωρίς υποχωρήσεις και εκπτώσεις. Άνθρωποι που ίσως είπαν «εγώ, θα γράφω για τον αναγνώστη μου, και μόνο».

Δεν σου ζητώ να διαφωνείς ή να συμφωνείς με τα λεγόμενά τους, ή με την ποιότητα και τον όγκο της δουλειά τους. Κάλλιστα μπορείς να καλύπτεσαι από τα παραδοσιακά μέσα, δεν το μέμφομαι. Κάλλιστα μπορείς να χαρείς, ή να αδιαφορήσεις αν κλείσουν – κανένα πρόβλημα.

ΑΝ όμως παρακολουθείς αυτά που κάνουν, ΑΝ συμφωνείς με την προσπάθειά τους, ΑΝ ενδιαφέρεσαι να διαβάσεις το κείμενό τους, άκου λίγο:

Οι περισσότεροι από αυτούς τους δημοσιογράφους αν δεν είχαν αυτό το μέσο, δεν θα μπορούσαν να γράψουν πουθενά αλλού. Οι βασικοί παίκτες, αν όχι όλοι οι περισσότεροι, είναι ελεγχόμενοι από αυτόν που πληρώνει – και δεν μιλάω για τον αναγνώστη, είπαμε. Κάποιων εξ αυτών οι πένες δεν είναι ευπρόσδεκτες, οι απόψεις τους δεν είναι «της επίσημης γραμμής», και τα ερωτήματά τους ενοχλούν.

Ο μόνος τρόπος για να συνεχίσουν να υπάρχουν, όμως, είναι να επιβιώσουν οικονομικά. Η εφημερίδα 6 μέρες ανέστειλε την λειτουργία της, ήδη. Είναι ένα πλήγμα, θεωρώ – αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Ο γραφίστας πρέπει να πληρωθεί, ο δημοσιογράφος να πληρωθεί, το πιεστήριο να πληρωθεί. Εγώ, που δεν την αγόραζα, όσο και να στεναχωριέμαι που έκλεισε, δεν την στήριξα – άρα έχω μερίδιο ευθύνης. Όταν έκλεισε κατάλαβα ότι θα μου λείψει από τα εξώφυλλα του περιπτέρου.

Θα ακολουθήσουν και άλλοι, γιατί υπάρχει ένα ιδιότυπο πρόβλημα:

Ή θα τους στηρίξω εγώ, ή θα τους αναλάβει το σύστημα που δεν θέλω.

Το σύστημα που δεν θέλω, στηρίζει ήδη πολλά μέσα, και ούτε θέλει να τους ακούσει, και δεν πιστεύει ότι μπορούν να γράφουν ότι νομίζει εκείνο. Οι ανταγωνιστές τους παίρνουν εύκολα δάνεια, εύκολες διαφημίσεις, εύκολες στηρίξεις.

Αυτοί που θέλω να διαβάζω, όχι. Και υπάρχει, θεωρώ, λόγος γι’ αυτό.

Οι ξένοι βρέθηκαν στο ίδιο πρόβλημα με την χρήση της λέξης Free. Free, σημαίνει και δωρεάν, και ελεύθερος. Χρειάστηκε να το διαχωρίζουν, κάθε φορά που αναφέρονται στο free, για να εξηγούν σωστά τα πράγματα.

Το ίδιο προτείνω και εγώ. Για να έχουμε μία Free δημοσιογραφία, ως ελεύθερη δημοσιογραφία, πρέπει να ξεχάσουμε το free περιεχόμενο – κανένα περιεχόμενο δεν παράγεται, τελικά, δωρεάν.

Στηρίξτε όσες εκδόσεις θέλετε να υπάρχουν και αύριο. Αγοράστε τα τεύχη τους, όποτε μπορείτε, βοηθήστε στις συνδρομές τους ή στα αιτήματά τους για υποστήριξη, με οποιοδήποτε ποσό, βοηθήστε την συνέχισή τους.

Αποφασίστε αν κάτι που διαβάζετε πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει – και στηρίξτε το, με όποιον τρόπο μπορείτε.

Για να έχουμε, πραγματικό Free Press – και οι χορηγοί, κριτές και ελεγκτές της τύχης τους να είμαστε αποκλειστικά εμείς, οι αναγνώστες.

Όπως πρέπει να γίνεται.

Υ.Γ.: Δεν μιλάω αφ υψηλού – είμαι ο χειρότερος πελάτης τους. Ελπίζω, για μένα που θέλω να συνεχίσω να τους διαβάζω, αλλά δεν μπορώ πάντα οικονομικά, να υπάρξει κάποιος άλλος που να θέλει, και να μπορεί. Αυτό είναι και το νόημα του άρθρου μου.